xxxx grens van Schouwen en Duiveland
Kaart I. Plunderaars te Zierikzee. Het tweede cijfer is het aantal bekende plunderaars uitge
drukt als percentage van de bevolking van de heerlijkheid.
ter van Zierikzee voorzitter was. De zeven heemraden werden door de magi
straat van Zierikzee aangesteld. De dijkgraven van de drie plattelandsvierende-
len werden benoemd door de opperdijkgraaf, die tegelijk dijkgraaf van het
poortersambacht van Zierikzee was. Deze functionaris werd benoemd door Sta
ten of Stadhouder, uit een voordracht van drie, opgesteld door Zierikzee. Dit
vrijwel volledig door Zierikzee beheerste gebied levert geen noemenswaard
aantal plunderaars.
Dat geldt wel voor het noord-oosten van Schouwen, de drie heerlijkheden Zon-
nemaire, Dreischor en Noordgouwe. Ook deze later aangedijkte polders beza
ten alleen de burgerlijke rechtspraak. De hoge jurisdictie werd uitgeoefend door
de Rentmeester-Generaal beoosten Schelde, een door de Staten benoemde
ambtenaar, die weliswaar te Zierikzee zetelde, maar geen burger van de stad
hoefde te zijn. Als opperdijkgraaf van de drie polders fungeerde de baljuw van
Bommenede. De dijkgraven en de gezworenen van de polderbesturen werden
door de inwoners zelf aangesteld.
Duiveland was nog onafhankelijker van Zierikzee. Alle heerlijkheden hadden
de lage en de hoge jurisdictie, en bijna overal kozen de ingezetenen zelf hun dijk
graven en polderbesturen. Deze twee gebieden leveren de grootste aantallen
plunderaars te Zierikzee. Er nemen meer bewoners uit het noord-oosten deel,
maar deze heerlijkheden hadden ook interne onlusten en een direkt repressief
optreden van Zierikzee meegemaakt. Het vierde gebied-traditioneel in conflict
met Zierikzee - wordt gevormd door de stad Brouwershaven (eeuwenlang door
Zierikzee buiten de Staten van Zeeland gehouden) en de heerlijkheid Bomme
nede, die volledig onafhankelijk is. Ook deze gebieden leveren een behoorlijk
aantal plunderaars.
De kerkelijke indeling stemt met deze politieke structuur overeen. De eilanden
vormden één classis, onderverdeeld in vier ringen: Zierikzee, het eigenlijke land
van Schouwen, Duiveland en, als vierde, Brouwershaven, Bommenede en de
noordoostelijke heerlijkheden26.
178
