dat de overheidsdienaren dan sterk ondervertegenwoordigd zijn bij de geplun-
derdenMaar hier zaten dan ook niet de 'echte' patriottenIn iedere stad kon de
magistraat genoeg druk op de bekleders van overheidsbaantjes uitoefenen om
ieder request ondertekend te krijgen. Dat ze er bij de plundering zo goed van af
kwamen is een verdere aanwijzing dat de deelnemers aan het oproer vooral de
patriotten wilden treffen. Een voorval in het westen van Schouwen bevestigt de
ze veronderstelde zorgvuldigheid. Daar gaf een plunderleider de opdracht het
huis van de timmerman Cloet te sparen, omdat hijeconomisch afhankelijk van
de Zierikzeese timmermansbaas en houtverkoper Van Schelven, een patriot, al
leen daarom patriotsgezind was geweest49.
Was er een sociaal verschil tussen de patriotten en de orangisten? Uit de lijst van
geplunderden kan natuurlijk niet een volledige samenstelling van de patriotse
partij worden afgeleid: arme patriotten konden niet geplunderd worden. Toch
kunnen uit het request wel conclusies getrokken worden over de sociale samen
stelling van de patriotse partij te Zierikzee. De arbeiders ontbreken. De mid
denstanders ontbreken bij de plunderaars, en hebben veel meer moeite om aan
de plundering te ontkomen als ze het request ondertekend hebben dan de am-
bachtslie, die én bij de ondertekenaars én bij de plunderaars prominent zijn. In
het algemeen krijgt men de indruk dat de kracht van de patriotten in de midden
stand lag, met enkele uitlopers naar beneden.
Van het platteland kennen we van 22 geplunderden het beroep (uit de rapporten
van de commissie van onderzoek; zie Tabel III). Er is een onderscheid gemaakt
tussen het westen en het noord-oosten. Van de zes uit de laatste streek kunnen
we eigenlijk niet zeggen dat ze geplunderd zijn. Ze zijn ermee bedreigd, of hun
ramen zijn ingegooid.
Bij deze spaarzame gegevens valt allereerst het grote aantal schouten dat bij de
ongeregeldheden betrokken was op. In het westen werden de schouten van
Burcht, Noordwelle en Ellemeet geplunderd, die van Eikerzee en Serooskerke
waren in september 1787 al afgezet, en de schouten van Renesse en Haamstede
waren leiders van de plunderaars. Ook in het noord-oosten waren bijna alle
schouten betrokken bij de strijd: de schout van Dreischor probeerde in septem
ber 1787 remoties door te voeren, die van Noordgouwe zag zijn ruiten inge
gooid, en de schout van Zonnemaire ontkwam in november 1786 nauwelijks aan
een plundering.
Tabel III. Geplunderden op het platteland
schout
boer
baas
predikant
schoolmeester
timmerman, smid
knecht
vrouw
chirurgijn
onbekend
noord-oosten
1
1
2
westen
3
4
2
2
1
2
1
1
1
1
25
6
41
186
