I. DE LEERJAREN VAN EEN REGENT (1738-1768)
Afkomst
Het geslacht Van de Perre is van Zuidnederlandse herkomst1. De eerste leden
van de familie vestigden zich in Middelburg zo rond het midden van de zestiende
eeuw. Hier zijn de Van de Perre's al spoedig tot de kringen van de magistratuur
opgeklommen, en in deze regenten-positie heeft het geslacht zich weten te hand
haven tot aan het uitsterven van de familie in 1802. Niettemin heeft de familie
pas in de achttiende eeuw het toppunt van haar aanzien bereikt. Dank zij een
aantal voordelige huwelijken en een steeds sterker wordende financiële positie
komt het geslacht dan in de voorhoede van de stedelijke aristocratie. Deze op
bloei heeft zich ingezet met de politieke omwenteling van 1702, toen verschillen
de Middelburgse families stevig op het politieke kussen zijn gekomen2. Vanaf
die tijd is de ster van het geslacht steeds hoger geklommen tot aan onze Johan
Adriaen van de Perre, die door Nagtglas dan ook 'de kroon' van de familie ge
noemd wordt3.
Johan Adriaen werd geboren op 25 december 1738 als de oudste zoon van Mr.
Johan van de Perre (1713-1749), en Catharina Cornelia Steengracht (1718-
1775). Geheel in de lijn van de familietraditie was zijn vader achtereenvolgens
schepen, raad en thesaurier van de stad Middelburg Ook was hij nog curator
van de Latijnse School5, en als groot-aandeelhouder van de 'Societeyt der Zaag
molens' was hij voor deze organisatie leenman van de grafelijkheid van Zee
land6. Van de Perre Sr. is niet oud geworden. Reeds op 33-jarige leeftijd over
leed hij, waarbij hij zijn weduwe met vijf jonge kinderen achterliet. Nog geen
jaar later stierf ook een van deze kinderen, net zeven jaar oud. Omdat ook de
grootouders van Johan Adriaen reeds voor zijn geboorte waren overleden, wist
deze zelf merkwaardig genoeg niet veel van het geslacht Van de Perre af. Wan
neer hij op latere leeftijd door een onbekend familielid om inlichtingen wordt
aangeschreven, dan moet hij het antwoord schuldig blijven: 'nog jong zijnde, en
mijn vader vroeg verloren hebbende, van wien ik niet veel schriftelijke aanteke
ningen gevonden hebbe, [en van wie] ik anders mondeling hieromtrent veel had
kunnen weten' kan hij helaas geen enkele informatie 'nopens ons geslagt' ver
strekken7.
Het bestaan van een nicht, waarvan hij niet eens wist 'dat het mensch in de we
reld geweest is' maakte hem en zijn broers echter wel zeer nieuwsgierig naar hun
familie. Zij hebben dan ook herhaaldelijk genealogische naspeuringen laten
verrichten, die na zo'n twintig jaar culmineerden in een ietwat opgesierde stam
reeks, vervaardigd door de Leidse hoogleraar Jona Willem te Water, en die de
broers plechtig lieten bekrachtigen door de 'Heraldique Kamer' in het toen nog
keizerlijke Brussel8.
Van moederszijde was er overigens meer familie in leven9. Het aantal neven en
achterneven Steengracht op Walcheren was vrij groot en het ligt voor de hand
om te veronderstellen dat het gezin Van de Perre het meest met deze familie is
opgetrokken. In ieder geval draagt Johan Adriaen later zijn dissertatie onder
meer aan twee neven Steengracht op10, terwijl weer een andere neef Steengracht
het pad heeft geëffend voor zijn politieke carrière. Ook van moederszijde was de
familie aldus stevig ingebed binnen de stedelijke regentenklasse van Middel
burg.
7
