vrijcorpsen) steunden dit bewind en controleerden het platteland; in Friesland
werden alternatieve, patriottische Staten gevormd, die te Franeker vergader
den.
Tien juli al had de Pruisische gezant genoegdoening geëist van de Hollandse Sta
ten voor de belediging de zuster van zijn koning aangedaan. De genoegdoening
bleef uit, de patriotten hoopten op steun van de Franse bondgenoot. Na veel tal
men stelde Pruisen eindelijk op 9 september een ultimatum en rukte vervolgens
13 september met een leger van 20.000 man de Republiek binnenDe invasie had
overigens meer weg van een militaire wandeling, want de patriotten trokken
zich, nog immer hopend op een Franse interventie, op Amsterdam terug. De
Fransen lieten hun vrienden echter, nu het erop aankwam, in de steek... De
twintigste hield Willem V reeds een geestdriftig toegejuichte intocht in Den
Haag. En begin oktober gaf ook Amsterdam zich over: Holland was om. Oude
regenten kwamen weer op het kussen en vele patriotten vluchtten naar Duits
land en vooral naar het zuiden; hele kolonies van uitgewekenen ontstonden er in
de Zuidelijke Nederlanden en in Frankrijk. De reactie heerste, de klok werd te
ruggedraaid. Van de Spiegel - de nieuwe raadpensionaris van Holland - conser
vatief, doch niet onbekwaam, faalde in zijn pogingen de financiën te hervormen.
Het was echter de doodsstrijd van het oude bewind, want 1795 bracht de Bataaf
se Republiek.
Het democratisch-politiek experiment hier te lande was dus slechts van kortston
dige aard in de hiervóór beschreven periode. Toch zou de 'Tweede Patriotten
tijd', na 1795, wel democratische hervormingen, ook meer nationaal, met zich
brengen en het in 1814/1815 gevormde Koninkrijk der Nederlanden werd we
zenlijk anders van structuur dan de oude Republiek.
58