15 ^bescheet^ geven/ ende tverstaen hier af gheenssins vryMaer heeft hulpe van leeringhe so grootelyx vandoene/ als eenich ander menschelyk vermoghen. Ende het sy luttel oft veel/ elk een jsser ghebrekelyk jnne/ [-tot dat hy want niemants en js/ die niet en beuindt 20 dat hy met lang oeffenen metter tyt gheschickder ende sekerder/ ende onbegryplyker jn syn woorden werdt, ende Cmoet> bekennen dat hem te voren wat gebrack/ al en wiste hys selue niet/ oft dattet andere niet en merkden/ jae all en verstaet hy ook noch selue niet waerin 25 dat tgebrek ende de betering ghelegen js. Men syet dat de steelyeden [-veel] gemeinlyken beter ter talen syn dan de lantlyeden/ mits datse daghelyks jn de [-daghelykse] menichte van ^geleerden ende ongeleerde^ borgers en de buyten lieden veel meer tale ende antwoort geuende/ beter ende meer geoeffent worden dan de 30 lantlyeden. Ende onder de lantlyeden syn deghene gemeinlyk beter ter talen die dikwyls jn de steden verkeeren dan die altyt buyten blyuen: Ende onder de steelieden beseftmen/ dat de gheleerde[-n] ende opperste gemeinlyken meer beset syn jn haerlieder sprake/ dan de ambachts 35 lyeden/ want sy bouen de groote conuersacie meest met haers [fol.2 verso] 1 ghelyken verkeeren/ ende sy hebben de reghelen gheleert/ ende sy oeffenense meer dan anderen/ met daghelyks handelen van sware saken/ daer donderscheydt van woorden moet gaay geslagen worden/ ende sonderlyken de gheleerde 5 oeffenen hen niet alleen in spreken/ maer ook jnt schryuen Voorder/ blyket niet claerlyken/ dat de steetsche coopman beter ende besetter spreekt/ dan de ambachts man/ sonderlyken ^:die;> van sittende ambachten/ want hy met alle soorten van volk spreken moet [-ende] ^so dat hy^ van eiken leert/ [-ende] ^wa«t hy ook> syn profyt 10 met wel spreken doe[n+]<t>/ mits dat de meeste vervoordering van <syn> gewin schynt jnt spreken ghelegen te syne? Als wy ook aensien dat de gheleerden veel voorsichtiger eygender ende claerder ende lieflyker jn haer schryuen syn dan de coopman/ (die hem ^seluen^ dikwyls jn krakeel bringt 15 duer contracten ende obligacien ende ander schriftueren qualyk te weten stellen)/ hoewel dat hij dickwyls veel gheduerichlyker de penne moet voeren *Zende met^ meer schryuen/ ^veel^ [-ende] rascher [-daer mede] ^van hant gewordend js/ dan ^degene^ die professie van letteren ende gheschriften maken/. Overtuyght ons hier 20 de experiencie niet/ dat de reghelen ende leeringhe vant eyghendom des sprekens ende schryuens/ niet alleen 26

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1984 | | pagina 64