en17, Verfstoffen, wijn, Brandewijn, Jenever, Kruidenierswaren, en coloniale
Goederen, Behoeften voor de dijken en waterweren enz.
1° t'jd van Vrede had men te Middelburg commercie op meest alle plaatsen van
Europa, dus op de havens van Frankrijk, Spanje, Portugal, in de Middellandsche
Zee, en naar het Noorden, op de Oostzee Archangel, enz:
Desgelij ks door de OICompagnie op de Oost Indienen door particulieren op
de Levant.
En door de West Indische en Commercie Compagnien en particuliere kantoren
op de West Indien, meest op de Hollandsche coloniën, doch alle deze handelbe-
trekkingen waaraan deze stad haren vorigen bloei en welvaart had te danken
houden thans op, en zijn geheel en al buiten werking.
Veere heeft thans nog eenigen Overzeeschen handel in sterke dranken39, doch
buiten deze geenerlei commercie buiten het Rijk.-
Goes heeft mede geenerlei buitenlandschen handel.
Zierikzee dreef in vredestijd handel op Frankrijk, Spanje en Portugal in wijn,
zout en Fruiten, op Noorwegen en IJsland in Stokevisch en Kreeften, op Antwer
pen in versche, gedroogde en gezouten visch, doch ook dit alles staat stil40.
Op Asia en Africa41 werd van deze stad geenen handel gedreven.
Op de Hollandsche Colonien in America had voorheen eenige commercie plaats,
doch sedert het jaar 1783 heeft dezelve opgehouden42.
27B Visscherijen
De in Zeeland voorheen gedreven wordende visscherijen, kan men onderschei
den in visscherij buiten de stroomen, in zee of digter aan de kusten, en in vissche-
rij op de Zeeuwsche binnenstroomen.
De visscherij in zee, had voor den oorlog plaats te Zierikzee: men voer van daar
met een aantal hoekers en kleinere schepen, ventjagers43 genoemd in zee, en
bragt versche en gezoute visch in meenigtemen haalde kreeften uit Noorwegen,
en oesters uit Engeland, terwijl eene bijna onbelemmerde uitvoer naar Braband,
een rijke bron van welvaard voor die stad, en middelen voor bestaan voor vele
menschen opleverde: - Het is geweest! en van dien zoo voornamen en aanzienlij
ken tak van welvaren is thans niets meer te zien dan het ellendig en beschreijëns,
waardig overschot van eenige weinige Hoekerschepen44, die door den vijand45
niet genomen zijn, en nu in de haven liggen te rotten46.
De visscherij op de binnenstroomen bepaald zich tot kleine visch, garnaat en
Mosselen: - Het is door deze dat vooral de bewoners van Arnemuiden, en som
mige ingezetenen van Zierikzee hun bestaan vinden.
28A De Mosselvangst en derzelver uitvoer vooral naar Antwerpen, geeft eenig be
staan aan Ingezetenen van Tholen en Bruinisse, die van Tholen vangen ook An
sjovis doch deze vangst is zeer wisselvallig, en geeft een onzeker bestaan, wijl er
nog al aanmerkelijke kosten vereischt worden ter aankoop van het nodige hout
en het steken der weren
De visscherij op de binnen stroomen was voorheen door eenige wetten47 be
paald
1°. Er was een bijzondere streek aan die van Bergen op den Zoom toegestaan:
waar zelden andere Zeeuwsche Ingezetenen komen.
2° Tot behoud der Oesterbanken mogten van den le Februari tot den 1 Novem
ber geene oesters geraapt worden.
114
