NOTEN
NOTEN BIJ HOOFDSTUK 2
1'Zeeland' verwijst uiteraard niet naar de provincie zoals we haar vandaag de dag ken
nen. De twee districten van Zeeuws-Vlaanderen waren door Frankrijk ingelijfd in
1795 en raken dit rapport niet. Vlissingen blijft vaak van het debat uitgesloten, want
op 11 november 1807 werd ook dat Frans grondgebied met het Verdrag van Fontaine-
bleau. Zie verder Inleiding. Door de vroege inlijving bestaat er voor Zeeuws-Vlaan-
deren (als deel van het département de l'Escautrelatief veel systematische documen
tatie; zie bv. Faipoult, 1960 (betreffende de jaren 1803 en 1804).
2. In de literatuur bestaat een grotendeels impressionistische traditie die zich bezighoudt
met de variaties in de Zeeuwse 'mentaliteit' op het platteland. (Zie bv. Geschiere,
1933; Meertens, 1938; Dippel, 1942; en Vader, 1964). Het conservatisme van Wal-
cherse boeren weerspiegelde zich in, en werd soms toegeschreven aan, hun religieuze
rechtzinnigheid. Dit is interessant gezien de vermelding van Tholen als een progres
sief eiland: het wordt meestal gezien als nog conservatiever orthodox Calvinistisch
dan Walcheren.
3. Een gemet is een vierkante maat gelijk aan 0,3924 hectare Schetsen1912, 328). Er
waren echter belangrijke plaatselijke variaties in alle maten en gewichten: in L. van
Nierop, 1913 (p. 101) wordt een gemet vermeld als zijnde 0,425 ha. Zie De Kanter,
1813, en volgende edities tot en met de vierde (De Kanter, 1852), voor het laatste
woord hierover.
4. Dwz. 42065,28 ha. De voorafgaande plaatselijke cijfers zijn gelijk aan respectievelijk
6749,28, 19620 en 15696 ha. Het feit dat de cijfers zo afgerond zijn wijst op benade
ring.
Tabel 1.
Oppervlakte van de gebieden van Zeeland, 1808
Gebied
Gemeten
[=0,3924 ha]
Hectaren
Walcheren
Sint Joosland
43500
3300
17069,4
1294,9
18364,3
Zuid-Beveland
62774
24632,5
Noord-Beveland
Wolfaartsdijk
Oostbeveland
13000
4037
250
5101,2
1584,1
98,1
31415,9
Schouwen
31037
12178,9
Duiveland
13425
5268,0
Tholen
25543
10023.1
29235,8
Nieuw Vossemeer
2931
1150,1
Sint Philipsland
1569
615,7
Zeeland (zonder
201.366
79.016,0
Z-Vl.)
[Bron: RAZ, Van Doorn, no. 12,MS biz. 16B]
Zodoende zijn de percentages van bouwland 36,75% voor Walcheren (met Sint Joos-
land), 62,45% voor Noord- en Zuid-Beveland, 53,69% voor de noordelijke groep ei
landen en 53,24% voor de gehele (afgeknotte) provincie. Dit illustreert duidelijk de
119
