en wat er aan te doen?
- Hoe zal men bij leerlingen die hakkelen dit gebrek tegengaan?
6. De onderwijzer: 6%.
zijn functie 2
roeping en bestemming 3
plichten en vereisten 1
kundigheden 5
onderwijzersgezelschap 2
- Hoe zal men zich bij het aanvaarden eener school het beste met de
verschillende graden van bekwaamheid der kinderen bekendmaken?
- Wat moeten de voornaamste bezigheden zijn van een onderwijzer op
school?
- Welk gebruik mag de onderwijzer van zijn ontspanuren maken?
Mag hij zich ook op openbare plaatsen van uitspanning dagelijks la
ten vinden?
- Over het belang dat ieder lid van het gezelschap zijn werk met lust
verricht.
7. Vaderlandsliefde en historische onderwerpen: 4%.
- Hoe kweekt men het beste vaderlandsliefde aan? 3
- Over het leven van Richard Leeuwenhart e.d. 5
N.B. De twee thema's vielen samen. Onderwijzers waren nationaal
gezind en ingenomen met hun hoogste belangenbehartiger, de koning.
Dit komt nog aan de orde in een later hoofdstuk.
Al deze vragen en onderwerpen waren van te voren opgegeven en opvallend is de
praktijkgerichtheid. Het belang van de vergaderingen voor de onderwijzer is dui
delijk af te lezen. Het contact met de collega's maakte het mogelijk antwoorden
te vinden op vragen en problemen waar hij geen raad mee wist. Dat dit vaak voor
kwam ligt voor de hand in een overgangsfase waarbij trouwens opvalt hoe weinig
nog vastlag. Het waarom, wanneer, in welke mate, en hoe van verschillende vak
ken stond nog ter discussie. Een vastomlijnd leerplan was er nog niet.
Het aandeel van opvoeding en zedekundig en godsdienstig onderwijs is opval
lend. Men had hier dan ook de nodige moeite mee. Toen de wetgever de christe
lijke en maatschappelijke deugden had gesteld in plaats van het vroegere gods-
dienstig-dogmatische bleek het moeilijk hiervoor een geschikte uitwerking te
vinden. Wat was de plaats van bijbel en bijbelse geschiedenis? Wat diende te
worden verstaan onder opvoeding in algemeen-christelijke beginselen? Van der
Giessen heeft laten zien hoe onduidelijk de richtlijnen op dit terrein waren55. De
politieke implicaties zouden in de Schoolstrijd nog voorde nodige beroering zor
gen, maar dit valt buiten de begrenzing van deze studie.
55Van der GiezenOnderwijspolitiek10-19.
1 13
