Al spoedig ontstond een levendige handel in aandelen. Zij werden een specu
latieobject. Het dividend was voor alle kamers gelijk. Desalniettemin noteerden
de aandelen van de kamers Zeeland, Enkhuizen, Hoorn, Rotterdam en Delft min
der dan de actiën (aandelen) van de kamer Amsterdam. Een Zeeuws aandeel was
met een notering van een kwart van het Amsterdamse aandeel veruit het laagst
genoteerd. Dit koersverschil ontstond omdat alleen de actiën van Amsterdam op
termijn verhandeld mochten worden88. De extreem lage koers van Zeeland kan
verder verklaard worden doordat over de verhandelde actiën van Zeeland een be
lasting van 2% - de dubbele 100e penning - betaald moest worden89.
Wie waren de mensen die zich lieten inschrijven als participant? Bekende
kooplieden als Comelis Meunix, Adriaan Bommenee en Ten Haeff tekenden voor
tienduizenden guldens in. De Moucheron die voordien 100.000 had toegezegd
schitterde door afwezigheid. Sommigen schreven verschillende keren in, vaak op
naam van iemand anders. Zo tekende Ten Haeff naast zijn eigen
18.000 ook voor vier anderen personen in tot een totaalbedrag van 27.000. De
ingeschreven bedragen variëerden van 72 tot 53.000 per inschrijving. Maar
het waren niet alleen rijke kooplieden en regenten die tot de eerste participanten
behoorden. Loonarbeiders als wagendragers, kuipers en wevers schreven ook in.
Daarnaast werd ook door kleine handelaren zoals koren- en wijnkopers en zelf
standigen als advocaten en artsen ingetekend. Opvallend is de intekening door T.
Roelsius, die naast een eigen inleg van 27.000 nog 72 voor zijn dienstbode in
legde. Zij die minder dan 1.000 inlegden vormden in Amsterdam meer
Tabel 6. Opbouw van het aandeelhouderscorps van de kamer Zeeland der VOC
(1602-1770) 90
groep kapitaal 1602* 1680 1720 1770
in ponden aantal bedrag aantal bedrag aantal bedrag aantal bedrag
A. 0 -99 24 1.172 0,5 31 1.731 0,81 17 880 0,41 15 753 0,35
100 - 499 126 26.467 12,02 101 23.653 11,12 78 13.374 6,29 62 14.958 7,04
B. 500 - 999 50 30.442 13,83 76 40.072 18,85 73 38.513 18,11 56 28.398 13,36
1.000-1.499 21 23.050 10,47 92 95.270 44,81 74 75.910 35,70 68 69.470 32,67
C. 1.500-1.999 8 12.467 5,66 6 9.283 4,37 4 6.248 2,94 14 22.291 10,48
boven 2.000 36 126.550 57,48 15 42.599 20,04 22 77.683 36,54 23 76.739 36,09
265 220.148 100,00 321 212.609 100,00 268 212.609 100,00 238 212.609 100,00
302 222.313 100,00
*van 265 van de in totaal 302 inschrijvers is het bedrag bekend.
88. Ibidem, 24.
89. J.G. van Dillen,'Effectenkoersen van de Amsterdamsche Beurs 1713-1794' in: Econo-
misch-historisch Jaarboek 17 (1931) 1-46, aldaar 5; Notulen Staten van Zeeland 13-3-1653.
90. Van der Bijl, Idee en interestbijlage 28; Unger,'Inschrijfregister', 8-9.
74
