Afkomst
Willem Sybrand Unger werd op 17 februari 1889 geboren te Rotterdam als zoon
van Johan Hendrik Willem Unger en Cornelia Gerarda Stapert. Eerdere genera
ties van deze familie waren in Den Haag gevestigd'. Zijn vader, geboren uit het
huwelijk van Johan Willem Unger en Therèse Antoinette Pabst, groeide op aan
het hof van prins Frederik der Nederlanden, waar zijn grootvader van moeders
zijde een vertrouwelijke positie bekleedde. Na het overlijden van Johan Willem
trok de weduwe met haar zoon in bij deze grootvader, die een dienstwoning had
in het paleis van prins Frederik aan het Korte Voorhout. Zo groeide Ungers vader
op in het rijke culturele milieu van het Hof. De omgeving van kunst en weelde
voorwerpen, de toegang tot de welvoorziene paleisbibliotheek en bezoek aan
opera en komedie legden bij Johan Hendrik Willem de basis voor een brede be
langstelling voor kunst en wetenschap. Door omstandigheden lukte het hem niet
op deze grondslag een volwaardige academische opleiding op te bouwen. Na de
HBS bereidde hij zich voor op het admissie-examen voor het universitair onder
wijs. Een langdurige ziekte verhinderde hem dit examen af te leggen; kort daarna
kwam deze regeling om als niet-gymnasiast tot de universiteit te worden toegela
ten te vervallen. Zijn studie te Leiden kon daarom niet méér zijn dan het volgen
van colleges bij de hoogleraren Fruin, Jonckbloet en De Vries. In 1883 werd hij
tot adjunct-archivaris te Rotterdam benoemd en enige jaren later tot archivaris.
Het belangrijkste werk van Unger senior in deze functie was, naast het onder
brengen van het archief in een nieuw gebouw, de uitgave van een reeks bronnen
voor de geschiedenis van Rotterdam. Het eerste deel van deze reeks gaf een
overzicht van regeringspersonen, het tweede deel bevatte de oudste kronieken en
beschrijvingen, en het derde deel de oudste stadsrekeningen. Daarnaast had hij
grote belangstelling voor de letterkunde. Tussen 1888 en 1894 verzorgde hij een
nieuwe uitgave van de werken van Vondel, na eerder een bibliografie daarvan te
hebben samengesteld. Nog in de kracht van zijn leven kwam Johan Hendrik Wil
lem Unger in 1904 te overlijden. Hoewel Willem Sybrand toen nog maar vijftien
jaar oud was moeten de achtergrond en de werkzaamheid van de vader grote in
vloed op de zoon hebben gehad. Ook bij hem zullen we een brede belangstelling
voor vele terreinen van historisch onderzoek aantreffen.
Jeugd en studietijd, huwelijk
Over Ungers jeugd zijn weinig bijzonderheden te achterhalen. Willem Sybrand
doorliep het Rotterdams Gymnasium en liet zich in 1907 aan de universiteit van
Leiden inschrijven bij de juridische faculteit voor de studierichtingen staatswe
tenschap en geschiedenis. Voor de laatste studierichting volgde hij onder meer
colleges bij de hoogleraar P.J. Blok. Diens onderzoek naar de stadsgeschiedenis
van Leiden bracht hem tot een verwant onderwerp voor zijn dissertatie De le
vensmiddelenvoorziening der Hollandsche steden in de middeleeuwen, waarop
hij in 1916 promoveerde. Een stimulans in de richting van het economisch-histo-
risch onderzoek was ook het verblijf gedurende een studiesemester bij Henri Pi-
3. Gegevens over de familie Unger zijn ontleend aan: S. Gratama, 'In memoriam Johan
Hendrik Willem Unger'. Nederlands Archievenblad 13 (1904/05) 4-13.
4
