als bewindhebber ten bate van een lid der familie Schorer. Inderdaad werden Pie-
ter Boddaert en Steven Schorer bewindhebber en trad Arnoldus van den Helm
terug71.
Na het overlijden van Willem III in 1702 zag de anti-orangistische reactie de
'homines novi', die na de conflicten van 1672 en 1676 aangesteld waren, zozeer
met het orangistische regime verbonden dat zij niet rustten voordat zij allen uit
geschakeld waren. Hun plaatsen werden ingenomen door leden van sinds 1672
verongelijkte of op de achtergrond geraakte families. Tegenwerkende krachten
vanuit de vroedschap bewerkstelligden dat een wetsverzetting maar gedeeltelijk
tot stand kwam. Er werden slechts tien nieuwe leden gekozen. Pas nadat begin
1704 een poging tot contra-revolutie van de oude heren en een deel van het kie
zerscollege schipbreuk had geleden, wist de nieuwe factie de meerderheid in de
vroedschap van Middelburg te verwerven72.
Ook in de periode na 1704 bleef de politiek in Middelburg aan veranderingen
onderhevig. Zo werden in de periode 1710 tot 1715 niet minder dan drie contrac
ten van correspondentie afgesloten, telkens getekend door groeperingen waarvan
de samenstelling sterk wisselde. Maar in 1715 werd het Contract van Harmonie
getekend, waarin stond dat de Middelburgse vroedschap uit twee facties bestond;
dit bleef tot 1795 van kracht73. Sindsdien heeft het Middelburgse regentenpatrici
aat zijn macht geconsolideerd.
Ook in de andere Zeeuwse steden zijn contracten van correspondentie gete
kend. In de stad Veere werd op 19 januari 1663 een contract getekend tussen de
drie facties en hierin werd opgenomen dat de nominatie van de hoofdparticipan
ten van de Oostindische Compagnie gelijk verdeeld zou worden over de drie fac
ties. Ook het bewindhebberschap viel onder de 'collatie' (begeving der ambten).
In Vlissingen werd in 1728 een contract gesloten. Hierin werden de nominatie en
benoeming van de bewindhebbers niet vernield74.
Tabel 2. De nieuwe bewindhebbers, 1715-1729 75
naam
Steven Hurgronje
Jan Ockertz
Pieter de Hubert
Henrik Velters
Pieter de Vos
Jan van Buitenhem
Isaac Tulleken
jaar van
factie
benoeming
1716
Vliss.
1717
A
1719
B
1719
A
1719
B
1719
Vliss.
1720
A
naam
Johan Steengracht
Apollonius Lampsins
Hier. Jos. Boudaen
Barend Homoet
Pieter van Hoorn
Max. Johan Veth
jaar van
factie
benoeming
1720
B
1721
Vliss.
1723
A
1724
Veere
1727
B
1729
A
71. De Witte van Citters, Contracten van correspondentie303 e.v.; ARA, Radermacher, inv.
184, Stukken betreffende de benoeming van bewindhebbers van kamer Zeeland (12-4-1691);
Van der Bijl. Idee en interest355 noot 121.
72. Van der Bijl, Idee en interest312.
73. De Witte van Citters, Contracten van correspondentie, 41.
74. R. Broersma en R. Fruin.'Correspondentiën in steden van Zeeland', Bijdragen en mede
delingen van het Historisch Genootschap 23 (1902) 258-377, aldaar 341 en 367.
75. De door de dood van Johan van Reygersberge ontstane vacature van bewindhebbber werd
opgeëist door Ockers van Schonewal, gesteund door De Muncq en Steven Hurgronje en door
67
