Veranderingen tijdens de laatste decennia van de eeuw
Na het verloren beleg in 1576 werd Zierikzee na de door gebrek aan soldij ver
oorzaakte muiterij onder de Spaanse troepen spoedig weer bevrijd. De er op vol
gende Spaanse furie in het zuiden leidde tot de pacificatie van Gent85, die Zee
land en de overige noordelijke gewesten voorlopig althans van Spaanse troepen
heeft verlost. Pas de iets latere ontwikkelingen, de Unie van Atrecht, de Unie van
Utrecht en met name de val van Antwerpen in 1585 hebben met name voor Zee
land en Zierikzee een nieuwe periode ingeluid. Onze stad kwam na de eertijds
enigszins Vlaams-Bourgondisch getinte sfeer nu veel meer onder invloed van het
mercantilistische Holland, met als voornaamste handelsstad Amsterdam en als
hoofdbestuurscentrum Den Haag. De tussen 1595 en 1600 gegraven nieuwe ha
venuitgang ter vervanging van de verzande oude, bood wèl enige, maar niet zeer
grote kansen voor de kustvaart, temeer doordat de Westerschelde reeds de Oos-
terschelde als grote vaarroute naar de Noordzee had verdrongen. Op deze wijze
is Zierikzee in een wat excentrisch gelegen stille hoek van onze gewesten geko
men, waar in Zeeland Middelburg en Vlissingen toen betere kansen kregen. Al
leen de haringvangst, de meekrapteelt, de zoutindustrie en de bierbrouwerij ble
ven nog bloeien. In plaats van een belangrijke havenstad werd Zierikzee nu veel
meer een marktcentrum voor de eilanden Schouwen en Duiveland, die nu in be
trekkelijk korte tijd tot één geheel verenigd werden, en waarover de stad in ze
kere zin een economische en bestuurlijke heerschappij ging voeren89.
Op 5 maart 1578 vinden wij in het lidmatenboek van de Hervormde gemeente
nog de chirurgijn mr Damiaen. Hij is waarschijnlijk dezelfde als Damiaen
Gheertse uit Rotterdam, die op 19 maart 1574 poorter werd.
Een jaar later wordt de stad weer door de pest bedreigd. Het raadsresolutiesre-
gister, dl. P. fol. 74, zegt hierover:
28 maij 1579, zeeker vrouwe zoo men zeijde van de pest gestorven te sijn, werd
geresolveert ordre op de peste en pestmeester te stellen.
6 junij 1579, de peste beginnende te grasseeren. dan ook een pestmeester te ordi-
neeren.
Vijfjaren later volgt
29 maart 1584, verzoekt mr Pieter, gezworen pestmeester augmentatie van gagie,
alzoo de ziekte dagelijks toeneemt.
In de klappers op de doopboeken van de Hervormde gemeente te Zierikzee
(SAZ) vinden we voorts op 3 juli 1584 vermeld de doop van een dochter van mr
Gijsbert Verkoel, chirurgijn, en op 17 december 1589 van Mayghen, een dochter
van mr David, vermoedelijk mr David Verkoel, die misschien verwant is geweest
met Gijsbert.
De belijdenis- en attestatieregisters van de Hervormde gemeente van Zierikzee
geven daarna nog als gegevens:
89. Westendorp Boerma, Van Swigchem, Zierikzee, 60.
74
