deed hing ook af van het beoogde aantal slaven en van de wind en het weer. Als er slecht weer was kon men natuurlijk niet verder zeilen naar de volgende han delsplaatsen. Soms waren er echter ook andere redenen om de inhandeling van slaven maar liever te stoppen. In 1793 schrijft de kapitein van de Zeemercuur II in zijn journaal: 'Savons quam ik aan boordt met de tyting alls dat het oorloog zou weese met Hollandt, Engeland, Spanje en Sardinjen teegen de Franssen dog maar losse berigten van de Engelse'26. Een week later vertrekt dit schip dan ook, met slechts 174 slaven aan boord, naar Amerika. Gemiddeld bestond een armazoen van de schepen van de Commercie Com pagnie, wanneer men aan de oversteek begon, uit 287 slaven. Ongeveer twee derde deel hiervan bestond uit mannen, en een derde deel uit vrouwen. In de loop van de 18e eeuw veranderden deze verhoudingen wel enigszins. Er werden steeds meer vrouwen en kinderen ingekocht. In totaal werden door de Commer cie Compagnie in 108 slavenreizen 31095 slaven vervoerd. Hiermee was de Commercie Compagnie in Nederland de belangrijkste vrijhandelaar in slaven27. De oversteek van Afrika naar Amerika duurde voor de Commercie Compagnie gemiddeld 62 dagen28. Dit was een heel moeilijke periode in een slavenreis. Er waren op zee vele gevaren. Men kon bijvoorbeeld door kapers worden aangeval len, en men had geen bescherming van de kust meer. Het schip was vol met een lading emotionele slaven. Er braken vaak allerlei ziekten uit, en veel slaven over leefden de reis niet. En als het weer tegenzat, kon de oversteek nog veel langer duren dan gepland was. Als men in het westen aankwam waren de problemen nog niet voorbij. Soms voer men per ongeluk een rivier voorbij; daarna kon men dan niet meer omkeren, en moest men een andere bestemming kiezen29. Als men op de plaats van be stemming, bijvoorbeeld Suriname of de Guyana's, aankwam, ging eerst de ge zagvoerder zich bij de autoriteiten melden. Hier moest hij een verklaring afleg gen dat er geen besmettelijke ziekte heerste aan boord van zijn schip30. Daarna werd de lading door de lands- of compagnie-chirurgijn aan boord gecontroleerd. In Suriname was dit altijd bij Bramspunt. Als de slaven niet werden goedgekeurd mochten ze niet van boord totdat ze wel in orde waren31. Men probeerde, nadat men in Amerika was aangekomen, de slaven zo snel mogelijk te laten bijkomen van de reis, en ze in goede conditie te brengen voor de verkoop. Als de Zeemercuur I in Paramaribo is aangekomen worden er on middellijk veel verversingen gekocht voor de slaven en de bemanning, die allen aan de scheurbuik leden. Ook kregen de slaven wat lichaamsbeweging: 'lieten een partty slaaven aan de wal gaan cuyeren met de doctoor en de zieken blan ken'. En enkele dagen daarna wordt in het journaal geschreven: 'huurde een pak- huys en bragten al onse slaaven aan de wal int zelve beneffens onse blanke zie- 26. Archief MCC, inv. nr 1411d.d. 3 apr. 1793. 27. Postma, 'Mortality', 255-256; Unger, 'Slavenhandel', 16-49. Van de 31095 slaven kwa men er 27344 levend in Amerika aan; vijf van de door de Commercie Compagnie ondernomen slavenreizen zijn mislukt of onvoldoende gedocumenteerd. 28. Unger,'Slavenhandel'. 50. Bij 31 schepen duurde de oversteek minder lang, en bij 36 schepen langer. 29. Postma, 'Mortality', 247. 30. Unger, 'Slavenhandel', 66-68. 31. Van Dantzig, Nederlandse aandeel103; Van Andel, 'Geneeskunde', 635. 81

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1990 | | pagina 111