I. DE ROL IN HET ARCHIEF VAN DE GRAVEN VAN VLAANDEREN
Structuur en inhoud
De ruim twee meter lange rol bestaat uit vier aan elkaar genaaide vellen perka
ment. Het eerste en het tweede vel, en het tweede en het derde vel zijn aan elkaar
genaaid met blauwe draad, het onderste vel zit hieraan vast met witte draad. De
vleeszijde is doorlopend beschreven tot halverwege het vierde vel. Op het blanco
gedeelte van het laatste vel heeft de rechtshistoricus Wamkönig in 1832 een
korte notitie over de inhoud van deze rol gemaakt. De rugzijde is vrijwel geheel
onbeschreven. Alleen aan het begin van de rol staat een opschrift van vier regels.
Aan het stuk is door meer dan één hand geschreven. In totaal zijn zes verschil
lende handen aanwijsbaar. De gebruikte taal is wisselend Latijn en Frans, afhan
kelijk van de inhoud11.
De inhoud van de rol valt uiteen in drie gedeelten: een voorwoord, afschriften
van negen privileges en een beschrijving van het Aardenburgse gewoonterecht
en van de inrichting van het Aardenburgse stadsbestuur12.
In het in het Latijn gestelde voorwoord, bovenaan vel 1, wordt de aanleiding
voor het opstellen van de rol genoemd. Het begint met de aankondiging dat na
het voorwoord een serie afschriften van door graaf Robrecht III (1305-1322) en
zijn voorgangers aan Aardenburg verleende privileges zullen volgen. Na deze
aankondiging volgt een verzoek vanwege de Aardenburgers aan de regerende
graaf, Lodewijk van Nevers, om teruggave van goederen die zij tijdens een op
stand te Aardenburg kwijtgeraakt zijn.
Het tweede gedeelte beslaat de rest van vel 1, en vel 2 geheel. Het bestaat uit
afschriften van negen door Vlaamse graven aan Aardenburg verleende privile
ges. Bij elk privilege kunnen we naast het letterlijke afschrift van de oorkonde
tekst nog twee andere typen tekst onderscheiden. Ten eerste staat boven elk af
schrift een korte koptekst met de inhoud van de oorkonde13. Ten tweede wordt in
de marge commentaar op de oorkonde gegeven. De gebruikte taal varieert: de
kopteksten zijn alle in het Latijn gesteld, de marginale aantekeningen daarente
gen afwisselend in het Frans en het Latijn14.
11.
Zie
hierna.
12.
Zie
tabel I.
13.
Zie
bijlage
14.
Zie
tabel I.
