Binding met het stedelijk bestuur
Alle gilden in alle Nederlandse steden zijn door de stedelijke besturen geregle
menteerd teneinde tot een afbakening en ordening van de diverse beroepswerk
zaamheden te komen. Bijna vanzelfsprekend kreeg in die tijd ieder gilde de toe
naam van de heilige, die toepasselijk werd geacht op de aard van de
werkzaamheden van een gilde. Alle voorstellen uitgaande van een gildebestuur,
of interne conflicten behoefden de goedkeuring of de bemiddeling van het stads
bestuur, of eventueel de oplossing door het college van schepenen. Een extra
blijk van de nauwe betrekking tussen het chirurgijnsgilde hier en het stadsbestuur
van Zierikzee kan worden gevonden in een charter van 26 september 151564.
Hierin is meester Corstiaen als deken, met naast zich meester Pieter Vranckesz.,
als ommeganger betrokken bij de koop van een rentebrief 'totten gilde behoef',
uitgegeven door het stadsbestuur 'omme grooten noot der stad'. Dit charter, dat
geschreven is op perkament, en dat twee verloren gegane zegels heeft gehad,
bevat voorts bepalingen omtrent de te betalen termijnen, bij voorkeur te voldoen
te Antwerpen, met waardebepalingen van 'den goeden gulden' en van de 'Philip-
pusgulden', en zekerheidsstellingen wederzijds.
Stadschirurgijn
De stadschirurgijn was belast met de chirurgische behandeling der armen, en had
ook, evenals de grafelijke chirurgijns, zijn rol bij de beoordeling van verwondin
gen ontstaan door misdaad of door de gerechtelijke tortuur65.
Pestkeur
In verband met de later in deze eeuw vanuit de kring der chirurgijns voortko
mende pestmeesters, lijkt het juist hier te wijzen op de door het stadsbestuur op
21 augustus 1515 uitgevaardigde pestkeur. Wij hebben deze elders reeds beschre
ven66. De erin vervatte maatregelen zijn vermoedelijk gegrondvest geweest op
reeds tevoren bestaande opvattingen. In verband met de hier later te geven ont
wikkeling van de pestbestrijding en de opsomming der daarbij betrokken pest
meesters, volgt hier de korte inhoud.
1. huisarrest van het gehele gezin van de pestlijder(s), gedurende zes weken;
2. het verplichte uitsteken uit de gevel van een besmet huis van een strowisch,
eveneens gedurende zes weken;
3. winkelsluiting gedurende de duur van de ziekte waar in het gezin een pestlij
der is;
64. Ibid., inv. nr. 16a.
65. Een keurboek van Zierikzee uit 1485 bevat een reeks bepalingen over het dragen van ver
schillende moordwapens, doodslag, 'smarte' en 'wonde' door deze en door gebroken glas of
aardewerk, 'been- en vleesch-incken', 'lempten', 'bloedreesen', 'een ooge uyt', 'idem vinger,
duyme, hant of tanden', met de beoordeling door een 'meyster', en de voor elk toegebracht let
sel vastgestelde strafmaat. Bezemer, De Blécourt, Rechtsbronnen Zierikzee, 202-203, 228-243.
66. Bezemer, De Blécourt, Rechtsbronnen Zierikzee, 313-315; Van Hoorn, Levinus Lemnius,
235-237.
66
