gaan die een compleet zelfstandig boekwerk zou kunnen zijn. te weten een ver
handeling over: 'Het schrift, dat door Elia, voor zijn hemelvaart, aan Joram, Ju-
daas koning, geschreven, eerst eenige jaaren na dezelve, aan hem in handen be
steld wierd'. Opvallend hierin is de grondige exegese aan de hand van talloze
woordverklaringen en oudheidkundige gegevens. Willemsen doet zich hier ken
nen als een groot deskundige op dit terrein.
De eigenlijke inhoud van de bundel bestaat uit ruim 25 leerredenen van Scho
ren Het feil dat vele malen de teksten uit eenzelfde bijbelboek zijn genomen
(Zefanja, Efeziërs en 2 Johannes) wijst erop dat we hier te doen hebben met 'ka-
pittelpreken'262.
Een ander geschriftje dat door Willemsen werd uitgegeven is: Jezus de waare
zondaarsvriend, van Johannes Wilhelmus Paris.
Eerder werd reeds opgemerkt, dat Willemsen op het eind van zijn leven, te
weten in 1779, bovengenoemd werkje dat een evangelisch gedicht tot inhoud
heeft, nog voor een tweede keer heeft uitgegeven. Wanneer precies de eerste
druk het licht zag is niet duidelijk. Wel staat vast dat het anoniem verscheen. Al
leen de opdracht aan de lezer was ondertekend door: J.W.P.. Het voorbericht dat
door Willemsen was geschreven was niet ondertekend. In de jubileumpredikatie
van 1774 heeft Willemsen echter bij de opsomming van de door hem verzorgde
geschriften, ook dit werkje genoemd263.
In de tweede druk vermeldde hij dat achter de initialen J.W.P. de predikant
Johan Wilhelmus Paris schuil ging. Paris had in Middelburg destijds nog werk
zaamheden als bijstand in het pastoraat verricht. Vervolgens was hij van 1735 tot
1738 predikant geweest te IJzendijke, van 1738 tot 1776 te Hulst264. Paris was
overigens niet de schijver van het gedicht maar de vertaler van het oorspronkelijk
Duitse gedicht. Zelf van Duitse afkomst, had hij een vertaling op dichtmaat ge
maakt. Destijds had hij het als 'Nieuwjaarsgift' toegezonden aan Willemsen265.
Laatstgenoemde heeft met toestemming van Paris het gedicht in druk uitgegeven.
2. Geschriften van eigen hand
Leerredenen
Door Willemsen zijn geen 'gewone' preken van eigen hand uitgegeven. In manu
script is er echter een vrij groot aantal bewaard gebleven. Bijlage 2 geeft een
overzicht van deze manuscripten met tevens een opsomming van de inhoud. In
262. Het zogenaamde 'kapittelpreken' werd te Middelburg ingevoerd in 1631. Iedere dins
dagavond werd begonnen met de uitleg van een heel bijbelhoofdstuk, dat op donderdagavond -
zo mogelijk door dezelfde predikant - werd voltooid. De eerste tien hoofdstukken van Kronie
ken deed men in één week, terwijl voor Psalm 119 ook een bijzondere regeling was getroffen.
Men had berekend dat men op deze wijze de hele Bijbel in 22 jaar en ongeveer 9 maanden ge
heel behandelen kon. Nagtglas heeft een lijstje gepresenteerd van predikanten die op deze wijze
de gehele Bijbel te Middelburg behandeld hebben. Onder hen wordt ook Willemsen genoemd,
die in de periode 1745 tot 1767 alle bijbelhoofdstukken heeft behandeld (vgl. Nagtglas, De al
gemene kerkeraad).
263. Willemsen. Een graaggetrouw dienaar, 261.
264. BLGNP, dl 1,245.
265. J.W. Paris, Niewjaarsgift, Jezus de waare zondaarsvriend. Middelburg 1779, 'voorrede',
XII.
97
