ving op het armwezen''. Wanneer deze de redactie heeft neergelegd, is niet duide
lijk10. In februari 1843 werd Van Sorge op zijn verzoek eervol ontslag verleend
uit zijn functie van secretaris van de gemeente Biggekerke". In juli van dat jaar
werd hij toegevoegd aan de gecommitteerde van de regering bij de Maatschappij
van Weldadigheid tegen een bezoldiging van 800 's jaars12. Is Van Sorge door
de regering weggekocht? H.P. Abrahams achtte die verdenking niet gegrond".
Maar zij past wel bij een regime dat redacteur T.M. Roest van Limburg wegkocht
bij de Arnhemsche Courant". En er is meer. In januari 1843 ontving Thorbecke
van een goed geïnformeerde correspondent het bericht dat Van Sorge was be
noemd tol redacteur van het Nederlandsch Nieuwsbladeen blad dat de regering
verdedigde15. Lijkt dit bewijs al afdoende, jaren later zou Van Sorge tegen Thor
becke ook toegeven dat hij zijn 'voordeelige en gevestigde betrekkingen' had
verlaten om redacteur van het ministeriële Nieuwsblad te worden, echter onder
het uitdrukkelijke beding van niets te behoeven verdedigen tegen zijn overtui
ging. Hij was echter in ongenade gevallen omdat hij geweigerd had de omstreden
leningwet van F.A. van Hall te verdedigen"'. Zou Thorbecke het geloofd hebben?
Van Sorge is, om welke reden dan ook, van de oppositie naar de regering overge
lopen.
In de periode daarna is de pen van Donker Curtius duidelijk herkenbaar in veel
anonieme hoofdartikelen van de Vlissingsche Courant. Evenals Thorbecke had
Donker in 1840 een ontwerp voor een nieuwe grondwet gepubliceerd waarin hij
op enige punten radicaler was dan de Leidenaar. De invloed die hij had onder
gaan was Frans. Zijn opgewonden proza had soms jacobijnse trekjes. In de Cou
rant van 13 december 1844 gewaagde hij van de heftige tegenstand der regering
'met hare walgelijke bende aristocraten en oligarchen', wat de nuchtere Thor
becke deed denken aan 'den toon van 1795. behalve dat zij nog niet voorstelt de
aristocraten allen op te hangen''7. Vijf dagen later publiceerde de Vlissinger Don
kers open brief 'Aan alle vrienden van orde en vrijheid', aan het slot waarvan hij
verklaarde: 'Wat mij betreft, ik verklaar hierbij openlijk mijn zegel te hechten
aan elk ontwerp, 't welk aan de natie eenen onmiddellijken invloed verzekert op
de keuze van hare vertegenwoordigers en van hare plaatselijke en provinciale be
sturen'18. Dit is een essentieel element in het streven naar vernieuwing van het
politieke bestel. In 1840 verdedigde Thorbecke nog het indirecte kiesstelsel19.
9. Arnhemsche Courant van 5 maart 1842: anonieme bespreking van Van Sorge, Proeve wetgeving
armwezen. Een andere brochure, Over den invloed der machines, verscheen te Brussel in Franse ver
taling.
10. Robijns, Radicalen in Nederland68 en 340, geeft verschillende jaren op, 1842 en 1841.
11. K.B. 18 februari 1843 nr 75. Algemeen Rijksarchief (ARA), Kabinet des Konings nr 150.
12. Abrahams, Pers in Zeeland354-355.
13. Idem, 355-358.
14. Hooykaas, Thorbecke en de pers', 48. Vgl. voor de pressie op redacteur Wap van de Noord-
Brabander Witlox, Katholieke staatspartijI, 289.
15. Brief van Box aan Thorbecke van 9 januari 1843 in ARA, Thorbecke nr 51
16. Brief van 30 maart 1848 in ARA, Thorbecke nr 56.
17. Hoofdartikel 'Het aan de Tweede Kamer door de volksvertegenwoordigers Luzac, Thorbecke
enz. aangeboden ontwerp van wet tot verandering der grondwet'. Vgl. de brief van Thorbecke aan
Luzac van 16 december 1844, in Briefwisseling ThorbeckeIV, dat volgend jaar zal verschijnen.
18. VC van 18 december 1844. De open brief was eerder als vliegend blaadje, gedateerd 's-Graven-
hage 12 december 1844, verschenen.
103
