dit daar geen bijval vinden, kan hij met goedvinden bij publieke auctie doen ver
kopen. hetgeen ik verkieslijker acht, dan zoals nu het geval is, ze zonder dat ie
mand er eenig gebruik van heeft, te laten liggen'2. Jacob de Witte van Citters
bood de Zelandia Illustrata, na taxatie, in 1863 voor 1.200,- aan het Zeeuws
Genootschap te koop aan. Aangezien de geldmiddelen om deze aankoop te kun
nen financieren ontbraken, werd dit bedrag via een renteloze lening door de le
den bijeengebracht. Na de koop werd de atlas overgebracht naar het museum van
het Genootschap en bij de reeds door het Genootschap aangelegde verzameling
gevoegd.
De naam van Jacob Verheye van Citters is daarmee onafscheidelijk verbonden
aan de verzameling kaarten, prenten en andere afbeeldingen van het Zeeuws Ge
nootschap die een historisch beeld geeft van Zeeland van de zestiende eeuw tot
de huidige tijd3.
Afkomst
Het geslacht Van Citters, dat zich aanvankelijk Van Ceters noemde, woonde in de
15e eeuw in Etten (Noord-Brabant) en in de 16e eeuw zowel in Breda als in Ant
werpen4. Omstreeks het midden van de 16e eeuw vestigden enige leden van de
familie zich vanuit Antwerpen in Middelburg, waar zij al spoedig belangrijke
posten in de magistraat zouden gaan vervullen. Na de politieke omwenteling van
1702, die een gevolg was van de onrust ontstaan na het overlijden van stadhou
der Willem 111, waren de Van Citters sterk vertegenwoordigd in het Middelburgse
stadsbestuur. Gedurende de 17e en 18e eeuw behoorde de familie tot de meest
vooraanstaande regentengeslachten in Zeeland.
Een belangrijke telg uit dit geslacht was Jacob van Citters (1708-1792). Na de
voltooiing van zijn rechtenstudie te Leiden vestigde hij zich in 1728 als advocaat
in zijn geboortestad Middelburg. Al snel bekleedde hij hier verschillende ambten
en waardigheden. Zo heeft hij onder meer 57 jaar lang zitting gehad in het stads-
2. RAZ. Archief Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (ZG), inv.nr. 68 (brief 13
mei 1863, Jacob de Witte van Citters aan het Zeeuws Genootschap). Laurens de Witte van Citters had
de atlas wegens ruimtegebrek in zijn woning te Den Haag op Popkensburg achtergelaten, waar ze ten
slotte op een tochtige zolder was terechtgekomen.
3. Historisch-topografische atlas Zelandia Illustrata zie: Encyclopedie van Zeeland, uitgegeven door
het Z.G.. Middelburg. 1982-1984. III, 394-395 M.F. Lantsheer en F. Nagtglas, Zelandia Illustrata,
verzameling van kaarten, portretten, platen enz,, betreffende de oudheid en de geschiedenis van Zee
land, toebehoorende aan het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, Middelburg 1885-1905;
W.S. Unger,'De Zelandia Illustrata', Gedenkboek uitgegeven ter gelegenheid van het anderhalve
eeuwfeest van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen1919; W.S. Unger, Catalogus van de
historisch-topografischen atlas van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 4 dln.. Middel
burg, 1931-1957; R.L. Koops, 'De Zelandia Illustrata in het Rijksarchief', Zeeuws Tijdschrift 28
(1978), 124-126; C. de Waard, Inventaris van kaarten en tekeningen in het Rijksarchief in Zeeland,
Middelburg, 1916; Spiegel van de tijd. 225 jaar verzamelen door het Koninklijk Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen. Catalogus van de jubileumtentoonstelling in hel Zeeuws Museum 28 mei
t/m 14 augustus 1994. Middelburg 1994,37-48.
4. Tenzij anders vermeld zijn gegevens betreffende de familie van Citters afkomstig uit: F. Nagt
glas, Levensberichten van Zeeuwen, zijnde een vervolg op P. de la Rue, Geletterd, Staatkundig en
Heldhaftig Zeeland. Uitgegeven door het Z.G.. Middelburg. 1888-1893: M. van der Bijl. Idee en inte
rest. Voorgeschiedenis, verloop en achtergronden van de politieke twisten in Zeeland en vooral in
Middelburg tussen 1702 en 1715, Groningen. 1981; C. Dekker, Inventaris van het archief van de fa
milie Des Tombe 1485-1948, Rijksarchief Utrecht, 1980.
110
