Middelburg - Balans (afb. 9-11)
Tijdens rioleringswerkzaamheden aan de Balans kon op voorspraak van de
Werkgroep Stadsarcheologie Middelburg op 10 november een kijkgaatje gegra
ven worden op de plaats van de noordoostelijke waldoorgang van de Vroeg-Mid-
deleeuwse ringwalburcht van Middelburg. Op 2 m onder het straatniveau bevond
zich het restant van een wegdek bestaande uit eikenhouten planken21. Het wegdek
helde in noordelijke richting over 6 meter 40 cm en wel van 2,40 tot 2.00 +NAP
(ca 4°). Dendrochronologisch onderzoek van de planken van het wegdek leidde
niet tot resultaat. De planken rustten op twee direct boven elkaar gelegen en 10
cm ten opzichte van elkaar verschoven raamwerken van houten stammen (afb. 9
boven). Het hout van het raamwerk bestond uit ongeschilde stammen van es en
els. Het tracé van de weg liep evenwijdig aan de zijmuur van de Abdij. De onder
linge afstand tussen beide langsliggers bedroeg 1,60 m. Gezien de afstand tussen
de langsliggers zal de breedte van het pad niet zoveel meer zijn geweest dan de
breedte van de opgravingssleuf (1,5 m). De afstand tussen de dwarsliggers va
rieerde, maar bedroeg om en nabij 1,60 m. Het verzamelde materiaal bestond uit
dierenbotten. 21 fragmenten aardewerk (Kogelpot, Andenne en Pingsdorf) en
vier ijzeren voorwerpen. Door particulieren gemelde detectorvondsten bestonden
uit een ijzeren plaatje, twee koperen oogjes, een rond plaatje met filigraanwerk
en een bronzen beslagplaatje met emaille-inleg. Het laatstgenoemde voorwerp is
ingelegd met banen van witte emaille en heeft een volplastisch uiteinde in de
vorm van een menselijk hoofd (afb. 10). De ogen zijn ingelegd met donker
blauwe emaille. Verder zijn op het metaal sporen van verguldsel aangetroffen.
Het plaatje heeft dienst gedaan als beslag voor een (relieken)kistje. Een dergelijk
vroeg-13-eeuws kistje met twaalf plaatjes, en drie als losse vondst gecatalogi
seerde plaatjes bevinden zich bijvoorbeeld in het British Museum". Traditioneel
wordt de produktie van dergelijk emaillewerk toegescheven aan Limoges in
Frankrijk. Het is echter de vraag of er slechts één dergelijk centrum in Noord
west-Europa is geweest.
Op het diepste niveau werd over een lengte van 2 m een houten riolering aange
troffen (afb. 9 onder, afb. 11). Begin en einde werd niet waargenomen. De buis
bestond uit een overlangs gekliefde essestam met een doorsnede van ca. 24 cm.
waarvan beide delen waren uitgehold. De bovenkant van de buis lag op 1,23 m
+NAP. Een gedeelte van de buis is door middel van het vriesdroog-procédé ge
conserveerd. Het uit de riolering genomen botanisch monster bleek zeer rijk aan
21. Houtdeterminaties drs. L. Kooistra. ROB.
22. Met dank voor deze informatie aan B. Ager, British Museum.
Afb. 10. Middelburg-Balans. Bron
zen beslagplaatje met emaille-inleg.
Tekening L. Goldschmitz-Wielinga.
Schaal 1:2.
236
