vleugel van een vogel en de andere kant de vleugel van een vleermuis (zie afb.
1). Dit zinnebeeld staat bekend als de gevleugelde zandloper en symboliseert de
wacht zowel over de dag als over de nacht.
Zeeuwse literatuur
Ook in de literatuur of bellettrie van Zeeuwse bodem is het onderwerp 'vleer
muis' bekend. Zo publiceerde Beversluis in 1925 een dichtbundel onder de titel
'De ballade van de vleermuis'. Hierin worden in zes zangen op vaak karakteris
tieke wijze enkele aspekten van het gedrag beschreven van vleermuizen. Met
name in de volgende strofen geeft hij het vlieggedrag treffend weer:
Dan hoe ze wegzwerft over huis en hagen
verblind en wanklend in onhoorbre tocht,
de muren vlaklangs en de lage kragen
der heesters en der hooge poopels, bocht
na bocht omfladdrend of ter aarde dalend,
de gouden luchten zwijgende doorzwingt,
gelijk een vogel met verwarde slagen
haar nest omkringt.
In het Woordenboek der Zeeuwse dialecten worden de verschillende dialectuit
spraken gegeven voor 'vleermuis'. Zo wordt dit woord uitgesproken als
'flêêr(e)muus', 'vlêêremuus', 'flöremuis' en een enkele maal als 'fleddermuus'.
Tevens wordt in dit werk genoemd het uit Hansweert afkomstige rijmpje: 'Vlêê
remuus, vlêêremuus, briengt vannacht 'n tand tuus'. Het is ons niet bekend wat
de (diepere) betekenis van dit rijmpje is.
Recent haalt Annie M.G. Schmidt (1992) een herinnering op hoe ze in haar
jeugd dikwijls, na de kerkdienst op zondagochtend, de toren van de kerk in Ka-
pelle beklom:
Na veertig treden kwamen we op de eerste torenzolder, waar uilen hun nesten
hadden en vleermuizen ondersteboven hingen te slapen...
en
Maar de toren niet. Die was van de vleermuizen, van de uilen en van de zwarte kraaien.
Interactie vleermuis-mens
Vleermuizen hebben van oudsher een slechte reputatie. In het verleden werden
vleermuizen door hun verblijf in donkere en vaak spookachtige plaatsen wel af
geschilderd als duivelse dieren. De daarmee ingegeven angst beheerst soms nog
het gedrag van mensen bij een confrontatie met vleermuizen. Zo berichtte de
Provinciale Zeeuwse Courant op 5 mei 1986 over een middeleeuws aandoende
moordpartij in een kraamkolonie van vleermuizen in Nieuwland. Wel is het zo
dat de aanwezigheid van vleermuizen ongemak kan geven. Zo kan een kraamko
lonie in kerken tot overlast leiden door mest op banken en ander meubilair. Een
kraamkolonie van enige omvang geeft aanleiding tot een doordringende muskus
achtige geur. Wanneer zo'n kolonie boven een slaapkamer is gevestigd, kan het
gebeuren dat kinderen door het voortdurend gepiep uit hun slaap worden gehou-
79