nen over de nog aanhangige gemeenten, die reeds voor afdoening in aanmerking komen133. Zijn bezoek gold daarbij Roermond, Venlo, enige gehuchten in het noordoosten van het land, stad en provincie Groningen, Friesland, en tenslotte Breda. Zeeland wordt niet genoemd. Maar de reis was ongetwijfeld zeer leer zaam geweest, en heeft de directeur-generaal tal van praktische inzichten ver schaft - en hem een belangwekkende suggestie ter oplossing aan de hand ge daan134. Om van de behoeften van de katholieke gemeenten een betrouwbare opgave te verkrijgen, lijkt het hem wenselijk dat per provincie een lid van Gedeputeerde Staten, vergezeld van een deskundige, wordt benoemd om persoonlijk op een rondreis alle katholieke kerken te inspecteren die verbetering behoeven135; en daarbij tevens voor bestek en begroting te zorgen, waarbij zij hun rapport zo die nen in te richten, dat duidelijk is, wat meer en wat minder urgent is, met opgave van de aard van de reparaties en de kosten, de vaste inkomsten, de baten en las ten van de katholieke gemeenten, alsmede de mogelijke parochiale bijdragen tot de bouw. De belanghebbenden dienen er namelijk op gewezen te worden, dat het hun plicht is, zoveel mogelijk zelf te betalen. Dit alles opdat het meest dringende werk ook inderdaad het eerst verricht wordt, en het overige pas na verloop van tijd, al naar gelang de schatkist het toelaat - opdat deze niet in eens teveel be zwaard wordt, en opdat ook één en ander zo geschiedt, dat de katholieken een maal geschikte kerken van voldoende omvang krijgen, waarbij zij zelf in het ver volg voor het onderhoud zorg dragen136. Voor enkele gouverneurs, onder wie die van Zeeland, had Goubau er nog aan toegevoegd dat als er gemeenten mochten bestaan die zich zeer wel met andere laten verenigen, men zeker alles moet doen om dit ook gedaan te krijgen. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door voor de katholieken een plaatselijk kerkje in te ruimen dat een andere gezindte zonder hinder kan missen, waarin meer staties ondergebracht kunnen worden indien men de preken wat economischer program meert dan thans het geval is; maar ook door één der bestaande katholieke kerken zo te vergroten en in te richten, dat er meer staties in passen. Mocht het gemeen ten op het platteland betreffen, dan dient men uiteraard te letten op de staat der verbindingswegen en de onderlinge afstand137. De gevraagde delegatie dient per ommegaande benoemd te worden, en het werk, na opgave van de gemachtigde personen, onverwijld te beginnen. De ge vraagde delegatie wordt in Middelburg per ommegaande benoemd en begint on verwijld met het werk. Maar zij doet dit dan ook alleen in Zeeland. Uit de andere provincies kwamen hevige financiële bezwaren; weliswaar waren Zuid-Holland, Overijssel, Groningen en Friesland bereid een lid van Gedeputeerde Staten met 133. Zie brief DG aan K, 30-10-1819, R.K.Ere 66, doss. 4462. 134. Zo de DG later in zijn rapport aan de K, 3-3-1820, R.K.Ere 66, doss. 4462 (ook in SS 1127: 7- 1-1821 no. 58): gouverneurs hadden hem op het idee gebracht, een lid van GS met een inspectie ter plaatse te belasten. 135. Circulaire DG aan alle G's, 31-1-1820, R.K.Ere 66, doss. 4462. Volgens brief DG aan K, 3-3- 1820, R.K.Ere 66, doss. 4462 (ook in SS 1127: 7-1-1828 no. 58), had de directeur-generaal dit reeds tijdens zijn rondreis aan enige gouverneurs ter overweging gegeven. Degenen, met wie hij er over ge sproken had, hadden het plan vervolgens ook gesteund. 136. Circulaire DG aan alle G's, 31-1-1820, R.K.Ere 66, doss. 4462. 137. Ibidem. 105

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1996 | | pagina 133