der andere aan het grote verloop van de geestelijkheid. Wie maar kort in een pa
rochie verbleef of dacht te verblijven pleegde immers niet meer dan het aller
noodzakelijkste onderhoud. Daarbij kwam dan dat de gelovigen veelal weigerden
een bijdrage te geven, omdat zij meenden dat de staat hier toch wel voor zorgen
zou324. Het automatisme van de rijksbijstand dreigde zodoende op de financiële
toeschietelijkheid van de parochianen belemmerend, en daarmee op de vlotte af
wikkeling van tal van bouwkundige initiatieven remmend te werken.
324. P.B.A. Melief, Joannes van Hooydonk. Apostolisch administrator en vicaris van het vicariaat
Breda, eerste bisschop van Breda 1827-1853-1867, Tilburg 1987 (Bijdragen tot de geschiedenis van
het Zuiden van Nederland LXXI), 124-129; *L38, 122-123.
147