verlenen aan enigerlei actie tot terugroeping van de troepen en zich in geen enkel
opzicht te bemoeien met de zaken van zijn collega's Gecommitteerde Raden.
De deputatie in Middelburg, die per slot van rekening aangevoerd werd door de
regerende burgemeesters, heeft echter al gauw het initiatief overgenomen. In een
brief van de achtste stelden ze de Raad voor om te proberen een gelijktijdige
terugroeping van de troepen in Brouwershaven en afdanking van de Zierikzeese
waardgelders tot stand te brengen94. Ook kondigden ze aan ze dat weekeinde en
kele deputatieleden naar Zierikzee zouden sturen voor ruggespraak95.
Hoewel Stoutenburg daar in de raadsvergadering van zaterdag de negende nog
gepoogd lijkt te hebben om de afhandeling van dit voorstel voor zich uit te schui
ven, bleek hij niet meer in staat het tij te keren en keerden de gedeputeerden die
zondag blijkbaar naar Middelburg terug met een eigen plan.
Op maandag moest de raadpensionaris echter in eerste instantie nog aan de
Statenvergadering rapporteren dat de Zierikzeese deputatie in Middelburg was
teruggekeerd zonder enige concessie van hun principalen. Vanaf dat moment
worden de notulen nogal warrig: uit een daarin opgenomen schijnbaar irrelevante
uiteenzetting over de oorspronkelijke doelstellingen van de troepenzending naar
Schouwen96 kan eigenlijk niet anders worden afgeleid dan dat een of andere mili
taire aktie op Schouwen die dag wel degelijk aan de orde is geweest. Het initia
tief daartoe kan alleen maar van Middelburg afkomstig geweest zijn. Odijk (en
met hem ongetwijfeld de vazalsteden) en Goes waren in dit stadium uitgesproken
tegenstanders van verdere escalatie en ook de van Vrijberghes kunnen daarbij
geen belang gehad hebben97.
Een blijkbaar tijdens de vergadering binnengekomen bericht redde de situatie:
'de heren van Zierikzee, nu aangekomen, waren voorbodig (gelast) in de besog
nes (van de grieven) te treden; dat derhalve de militie uit Brouwershaven
behoorde te werden gerevoceert, temeer alzo toezegging gedaan wierd dat de
aangenomen waardgelders mede zouden werden gelicentiëerd'De volgende
ochtend gaf de raadpensionaris in de vergadering de details van het voorstel zo
als dat vermeld stond in een door Verheye geschreven brief van de Zierikzeese
deputatie. Daarin werd bericht dat ze een brief van hun principalen hadden ont
vangen waarin deze hadden verklaard bereid te zijn om opdracht te geven tot het
afdanken van de waardgelders, hetgeen vermoedelijk de volgende dag 'zoude
mogen werden ten uitvoer gelegd' De gedeputeerden deden daarbij een beroep
op de raadpensionaris om te trachten de Statenvergadering over te halen om ge
lijktijdig de troepen uit Brouwershaven terug te roepen, om daarna te kunnen be
ginnen met het overleg over de ingediende punten van bezwaar. Bovendien bo
den ze aan al het mogelijke te doen om tot vrijgeving van de opgehouden
belastinggelden te komen en zelfs bereid te zijn om 'haar particulier crediet'daar-
voor in te zetten.
94. GASD, SAZ, inv.nr.7, Raadsnotulen 9 febr. 1669.
95. Notulen Zeeland9 febr. 1669.
96. We weten daardoor meteen wat in de secrete resolutie van 1 febr. gestaan moet hebben, nl. inzet
van troepen uitsluitend binnen de Brouwershavense wallen, misschien voor belastinginning op het
platteland, maar in elk geval niet voor aktie tegen de stad Zierikzee zelf zonder nader besluit van de
Staten.
97. Uit de raadsnotulen van Zierikzee van 13 febr. blijkt dat de deputatieleden in Middelburg op de
elfde afzonderlijk met Odijk en gedeputeerden van Goes hadden geconfereerd.
66
