vanaf 24 mei 1614 'aan de schouwe in de cleene salet in 't setten van plavuis-
kens' door de metselaar Gillis Joossen:
Gillis Joossen metser drij daghen compt 0-11-0
Joos Michielsen [de knecht] drij daghen 0- 7- 0
Gelevert 87 dobbel gauwbloemkens tot 13 guldens het hondert compt 1-18-0
Over 57 lijsten tot 3 groten het stuck compt 0-14-6
Over 17 bloempotten lot 4 groten het stuck compt 0- 5- 8'
Het arbeidsloon van de meester en zijn knecht bedroeg hier respectievelijk 1,10
en 0,70 per lange werkdag.
Het vail op dat hier bij wijze van uitzondering de tegels met goudsbloemen be
rekend worden in guldens. Deze 'dobbele' tegels zijn aanmerkelijk duurder dan
de niet-dobbele. (Verderop in dit artikel kom ik op de betekenis van deze term te
rug.) Er wordt ook nog een zak 'ongebluste Doornixse kalck' van 3 schellingen
in rekening gebracht1". Met 'lijsten' zullen randtegels bedoeld zijn. Deze term en
de benaming 'bloempotten' werden in die tijd ook in Delft gebruikt20.
De vroege veelkleurige tegels waren kostbaar, van Th, tot 14 cent per stuk.
Men moet aannemen dat deze in rekening gebrachte prijs hoger was, dan waar
voor de tegels van de tegelbakker werden gekocht.
Het derde voorbeeld is het werk in 1615 verricht in de ambtswoning van de Ge
committeerde van Veere, raadsheer Campe; interessant vanwege de prijsvergelij
king met de zeer populaire gele en groene plavuizen, voorzien van loodglazuur21.
'Noch gewrocht tsedert den 14den totten 19den septembris, om de keucken te leg
gen met plavuisen ende de schouwe met geschilderde steenkens te setten ende den
heerdt geleijt met geluwe ende groene plavuiskens'
De metselaar en zijn knecht werkten er 5'A dag aan en verwerkten twee voeren
zand, twaalf zakken Dordtse kalk van 2 schellingen en 6 groten per zak, 300 gele
en groene plavuizen voor 15 schellingen, een spint tras, 50 Hollandse bakstenen,
800 Oosterhoutse [ongeglazuurde] plavuizen voor 21 schellingen en 87 geschil
derde steenkens van 2-6-8 per honderd. De Oosterhoutse [ongeglazuurde] pla
vuizen voor de keuken kostten een cent per stuk, de gele en groene plavuizen
-kostten 1 lh. cent per stuk en de majolicategels 14 cent per stuk.
Men maakt in alle declaraties onderscheid tussen haard en schouw. De haard
werd steeds 'gelegd' en de schouw werd 'geset' en/of 'gepleisterd'. In de haard
werden niet minder dan 300 gele en groene plavuizen gelegd, hetgeen een aan
wijzing is voor de niet geringe oppervlakte22. Het aantal van 87 wandtegels is ge
ring. ook in vergelijking met de andere schouwen uit de woningen in het Hof van
Zeeland.
In 1621 is de eerste invloed van het Chinese porselein op de verwerkte tegels
merkbaar. Voor de ambtswoning van de Gecommitteerde van Vlissingen decla
reert de metselaar: 'op de bestecamer aen de schouwe te vermaecken ende den
[h]eert geleydt met gheschilderde pluiskens [en daartoe] ghelevert 187 posteley-
nen jacht jachtscènes] tot 1-16-8 het hondert 1= 10 cent per stuk].' Ondanks
hel feit dat deze tegels eenkleurig blauw geweest zullen zijn, is de prijs voor deze
hypermoderne tegel aanvankelijk niet lager dan die van de veelkleurige steentjes.
8
