voldoen. Ook in de collectie Vis was een veld met deze tegels82. In het onlangs
verschenen standaardwerk De Nederlandse Tegel,, decors en benamingen 1570-
1930, waarin gegevens uit dit artikel al zijn verwerkt, is een veld van 12 van
deze vroege kwadraattegels in kleur afgebeeld82. Ook verspreid over diverse hui
dige privé-collecties zijn tal van exemplaren aanwezig84. Men kan concluderen
dat de productie van dit type vroege kwadraattegels groot is geweest. Zolang er
geen afval van een Middelburgse oven kan (of wil) worden getoond, kan geen
sluitend bewijs worden geleverd dat ze daar werden vervaardigd, maar het is wel
zeer aannemelijk.
Behalve kwadraattegels werd op Walcheren een concentratie van veelkleurige
cirkeltegels met een kabelrand gevonden (afb. K14-K18). De kabelrand is een
citroengele cirkelband met bundeltjes evenwijdige blauwe streepjes. Op de cir
kelband zijn bloemblaadjes in spaartechniek geschilderd. De invulling van de
ruimte binnen de cirkel komt sterk overeen met die binnen hel kwadraat. In Vlis-
singen werd een zeldzame kabelrandtegel met een vrouwenportret gevonden, in
Middelburg een exemplaar met het eveneens zeldzame decor van een appel (afb.
KI8). De tegels zijn wat kabelrand betreft verwant aan sommige randtegels, zo
als afb. 13 en K21 laten zien. Veelzeggend voor hun herkomst is mijns inziens
het feit dat de veelkleurige cirkeltegels van dit type niet of slecht vertegenwoor
digd waren in de grote Nederlandse tegelverzamelingen uit het eerste kwart van
de twintigste eeuw. Deze kwamen nog niet tot stand door aankopen op veilingen
in diverse steden, waarbij de herkomst niet meer valt te achterhalen. De Amster
damse majolica- en tegelhandelaar Hein Hamer, die voor 1910 onderaannemer in
Afb. 13. Randtegel (gerestaureerd), veelkleurig, derde kwart 16e eeuw. Gevonden te
Vlissingen.
32