Vroeger herinnerde de Warwijckse poort aan deze gebeurtenissen, tegenwoordig
kent men nog de Warwijksestraat in Veere.
Hendrik van Borsele en liet bestuur van de stad Veere
Zoals uit de benoeming van Hendrik tot hoofd van de vloot al blijkt is Hendrik
geen eenvoudig edelman uit een afgelegen oord. Bij de beeldvorming over Hen
driks hof in het kasteel Zandenburg vlakbij Veere en de stad Veere aan het eind
van de vijftiende eeuw denke men aan het volgende: aan de andere kant van de
Honte of Westerschelde, hemelsbreed niet veraf, bevinden zich de belangrijkste
metropolen van noordwest Europa; Brugge en Gent en het in opkomst zijnde
Antwerpen. Vooral Gent en Brugge hebben een bevolking van mondige en poli
tiek zeer zelfstandig opererende kooplieden en ambachtslieden. Ook de adel is
rijk, zeker in uiterlijk vertoon. Het eiland Walcheren is een belangrijke schakel in
het internationale handelsverkeer en de heer van Veere heeft uitgebreide connec
ties met de adel in Vlaanderen en elders. De indrukwekkendste schets van het le
ven in deze periode wordt gegeven in het klassieke werk van Huizinga, Herfsttij
der Middeleeuwen. Hoe de van Borseles zo hoog hebben kunnen klimmen heeft
zijn oorsprong in een nog niet ontward verleden. Zij zijn waarschijnlijk zoals de
andere heren op Walcheren met een 'kasteelbergje' en landerijen begonnen. De
opeenvolgende Wolferts en Hendrikken hebben hun macht en rijkdom gestaag
uitgebreid. Op het moment dat Hendrik II (1404-1474) aan het bewind komt
moet hij al een grote erfenis aan geld, goederen en connecties gehad hebben. De
Brakke noemt hem een financiële kop en nauwlettend administrateur, en daar zal
wel wat in zitten als men beziet hoeveel macht en bezittingen Hendrik zich in
1468 heeft verworven: hij is dan graaf van Granpré, heer van Veere, Vlissingen.
Westkapelle. Brouwershaven, heer van Zandenburg, heer van Falaise, Amstel
veen, Nieuwer Amstel, Sloten. Oostdorp, Biggekerke en Agger, Schoten en Peer
in het land van Luik. Van 1446-1469 is hij 'admiraal van de zee' van de koning
van Frankrijk (in 1469 maakt hij een overstap naar de Engelse zijde, zijn lands
heer volgend). Hij is ook ridder van het Gulden Vlies. Tevens is hij grafelijk
houtvester van Holland.
Hoe zal nu de verhouding tussen de burgemeesters van Veere en zo'n machtig
heer geweest zijn? Uit de rekening over 1467/68 komt het beeld naar voren van
een strak beleid met persoonlijke bemoeienis van de heer (de term 'bi bevele
van' keert regelmatig weer). Geen etentjes en verteringen van heren bestuurders
van de stad, waarover later nog wel eens discussie is, zoals men aantreft in reke
ningen van andere, zelfstandiger steden. Men krijgt het beeld van een bij uitstek
heerlijke stad, waarvan de opbrengst vloeit in de schatkist van de heer (zie hier
boven), maar waarin ook in nuttige infrastructuur geïnvesteerd wordt.
Demografie, geografische ligging en handelsverkeer
Over het aantal inwoners van de stad kan aan de hand van de in 1472 in hel poor-
lersboek ingeschreven lijst van poorters een uitspraak gedaan worden. Blom
komt aan de hand van deze lijst van 519 namen op ongeveer 3000 zielen'". Hier
bij is uitgegaan van een gemiddelde van vijf personen per huishouden. Ter verge-
70
