Nieolaas van der Borcht (Nicolais, Nyclaes, Nicolays, Nicolaeis, Niclaes, Nicu-
laes, Nicolaus van der Borch, van der Burch, van der Borcht. van der Burcht, de
Castro)79 1561 - 1573
Op 10 maart benoemde paus Pius IV Nieolaas van der Borcht tot de eerste bis
schop van het nieuwe bisdom Middelburg, en gaf hem op 28 mei daaraanvolgend
toestemming zijn bisdom in bezit te nemen80. Blijkens de oorkonde van 1 decem
ber 1561 (Fruin, regest 1520) nam Van der Borcht op 26 november bezit van de
abdij, nadat hij de dag ervoor al in het bezit gesteld was van het bisdom*1. Bij dit
alles was Van der Borcht overigens zelf nog niet aanwezig. Namens de nieuwe
bisschop/abt trad kanunnik Maarten van Montfoort, pastoor van Naaldwijk en
speciaal gemachtigde, op. Op 26 december daaraanvolgend werd Van der Borcht
te Mechelen tot bisschop gewijd en op 31 december hield hij zijn plechtige in
tocht in Middelburg82.
De laatste vermelding van Nieolaas dateert van 29 november 1571 (Fruin, re
gest 1577), maar het abbatiaat van Nieolaas zal geëindigd zijn met zijn overlij
den (aan 'de rode loop'81) op 16 mei 1573 ten tijde van het beleg van
Middelburg84.
Een jaar later, op 22 februari 1574. hield de Middelburgse abdij op te bestaan. Na
de val van de stad mochten de overgebleven leden van de abdij gemeenschap met
het Spaanse garnizoen naar Antwerpen vertrekken8'. Zij deden dat. zoals bekend,
met medeneming van een deel van het archief. Na de dood van Van der Borcht
werden zijn functies door de groot-vicaris Johannes van Strijen waargenomen.
Deze werd in 1575 door Filips II benoemd tot bisschop van Middelburg, en als
zodanig op 15 augustus 1581 te Namen gewijd, maar daadwerkelijk als bisschop
en abt heeft hij niet meer kunnen functioneren86.
79. Zie over hem uitvoeriger Rooze-Stouthamer. Hervorming. 184-193.
80. G. Brom. Archivalia in Italië belangrijk voor de geschiedenis van Nederlanddl. 1, RomeVati
caans archief, tweede stuk ('s-Gravenhage 1909) 718, nr. 2042; ibidem, eerste stuk (1908) 191, nr.
548.
81. Rooze-Stouthamer, Hervorming, 189.
82. Volgens de Encyclopedie van Zeeland, dl. 1, 271. zou de wijding op 16 december 1561 hebben
plaatsgevonden, volgens dezelfde Encyclopedie, dl. I, 149, op tweede kerstdag van hetzelfde jaar;
Van den Eisen, 'Bijdragen', 173, geeft onder verwijzing naar Quintijn Weytsen. Nauwkeurig verhaal
van de aanstelling des Eenv. Heeren Nic. de Castro tol eersten Bisschop van Middelburg (Leiden
1757) 29 oktober als de datum waarop hij als abt. 12 november als de datum waarop hij als bisschop
werd ingeleid, maar dit moet berusten op een, begrijpelijke, vergissing in de interpretatie van de tekst
van Weytsen; zie ook Dierickx, Dc oprichting, 136.
83. E. Valvekens, "De laatste kloosterlingen der abdij van Middelburg', Analecta praemonstraten-
sia. dl. 9 (1933) 97-135, m.n. 99.
84. Encyclopedie van Zeeland, dl. I. heeft op 271, s.v. "Castro, Nieolaas de...' 16 mei 1072. en 16
mei 1573 op 272.
85. Valvekens. 'De laatste kloosterlingen' en Valvekens. 'De Sint-Michielsabdij te Antwerpen vanaf
1564 tot 1596. Bij het ontstaan der Nederlandsche beroerten', Analecta praemonstratensia dl. 2
(1926)273-293.
86. Encyclopedie van Zeeland, dl. 3. 146, s.v. 'Strijen. Johannes van'.
30