Afb. I. Leerlingen ran de meisjesschool op de Grote Markt te Vlissingen met Inin di
rectrice mej. J.W. Beijerman in 1884.
uitreiking - behoorden de pastoor en de schoolopziener tot de notabelen die door
de onderwijzer waren uitgenodigd. Het was een mooie zonnige dag. de feeste
lijkheden vonden buiten plaats en na afloop dronken pastoor en schoolopziener
eensgezind een glas wijn. In Eede was geen vuiltje meer aan de lucht.
Dat deze kleine schoolstrijd niet veel meer is geweest dan een storm in een
glas water, was te danken aan het diplomatieke optreden van dc schoolopziener
en niet minder aan het feit dal de enthousiaste schoolmeester, zelf ook rooms-ka-
tholiek. de ouders op zijn hand had. Toch bleef in de grensstreek het "prote
stantse" karakter van de openbare school af en toe moeilijkheden opleveren. Hel
ontbreken van een crucifix in de school, de aanwezigheid daarentegen van de bij
bel. hel zingen van psalmen en gezangen en vooral het. rond 1825, invoeren van
de voor het aanvankelijk leesonderwijs bestemde en toentertijd zeer geavan
ceerde "klankmethode" met de daarbij behorende letterkast - door de geestelijk
heid in Vlaanderen een "duivelse machine" genoemd - waren stenen des aan
stoots.
Landelijk gezien waren het niet alleen de rooms-katholieken, maar ook de or
thodoxe protestanten die bezwaar aantekenden tegen de openbare school. Met de
vorming van kerkelijke gemeenten van christelijke afgescheidenen - in Zeeland
gebeurde dal omstreeks 1840 - werd dc roep om confessioneel onderwijs steeds
luider. Terwijl de bezwaren die sommige rooms-katholieken in Zeeuwsch-VIaan-
deren legen de openbare school hadden, slechts tot enige schermutselingen had
den geleid, speelde de echte Zeeuwse schoolstrijd zich af op Zuicl-Beveland. Na
dat een groepje afgescheidenen in Goes verscheidene vergeel se pogingen had
101
