en waarin ze getuigen van medelijden met de "heidense" mensen in dit 'afgodi sche" land. Op de heen- en terugreis bezoekt hel gezelschap bezienswaardighe den, waarbij vooral de kerken niet vergeten worden. Het dagboek en de transcriptie Het dagboek bestaat uit 22 dubbelgevouwen bladen van 32 bij 20 centimeter. Van de 44 zo ontstane pagina's zijn er 41 aan weerskanten beschreven, de laatste drie zijn leeg. De bladen zijn met een touwtje bijeengebonden, een kaft ont breekt. De dagboekschrijver heeft een duidelijk, regelmatig handschrift. Er zijn geen verbeteringen aangebracht en van de eerste tot de laatste bladzijde wijst niets erop dat er ooit verandering in tempo van schrijven of gemoedsgesteldheid voorkomt. We kunnen dus vrijwel zeker aannemen dat het document na de reis is overgeschreven of naar losse aantekeningen, gemaakt tijdens de reis, is opge steld. Of de kopiist dezelfde is als de reisgenoot die hel register onderweg bij hield, is niet vast te stellen. Doordat woorden dikwijls fonetisch geschreven zijn, ontstaan soms moeilijk heden. Zo wordt in het reisverslag bijvoorbeeld gesproken van de rustplaats 'Satire', die het gezelschap aandoet. Omdat de reistijden precies gegeven wor den, kan de tocht 'op de voet' worden gevolgd en op grond hiervan zien we dat de enige plaats die wat betreft afstand en tijd in aanmerking komt, 'Oreye' is. Als we de 'S' als een slippertje beschouwen, komt de uitspraak van beide woorden ongeveer overeen. Hel komt ook voor dal er vergissingen gemaakt zijn. Zo lezen we bij woens dag 18 juli dat de vrienden bij de fontein de 'Graaf Gravin van Benthem' zien. Hiermee is de familie 'Bentinck' bedoeld, wat uil literatuuronderzoek duidelijk blijkt (zie noot 26). De schrijver gebruikt veel komma's maar bijna geen andere leestekens; om de leesbaarheid te bevorderen is de interpunctie aangepast aan onze tijd, evenals hel hoofdlettergebruik. De spelling is gehandhaafd, ook bij namen als Willemsen, die de ene keer met een "s\ de volgende met een 'z' geschreven zijn. Afkortingen zijn zo mogelijk opgelost en uitgeschreven. De betekenis van ongebruikelijke woorden is alleen in een noot vermeld als deze niet in hel Groot Woordenboek der Nederlandse Taalde 'Van Dale', voorkomen. Literatuur Algemene Geschiedenis der Nederlanden 9. Haarlem 1980. Billen, C. e.a. (red.). Oostenrijks België 1713-1794. De Zuidelijke Nederlanden onder de Oos tenrijkseHabsburgers. Brussel 1987. Gobyn. R. (red.). Te kust en te kuur Badplaatsen en kuuroorden in België 16'''—20eeuw. Gids bij een tentoonstelling in ASLK-Galerij Brussel. Kursaal Oostende en Spa. 1987 en 1988. Brussel 1987. Michelant. H. Voyage de Pierre Bergeron en Ardenne, Liège et Pays-Bas en 1619. Liège 1875. Amusements des Eaux de Spa. Amsterdam 1734. 95

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 2001 | | pagina 105