Begijnhof. Grote en Oude Markt en de Naamsestraat. Leuven 1987; A. Meulemans, 'Oude Leuvense
straten en huizen. De Naamsestraal'. In: Mededelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring
voor Leuven en omgeving. Leuven 1974. 142-143.
13. In 1680 werd de universileitshal verbouwd. Hel begin van de verbouwing werd ingeluid door
drie leden van de Stalen van Brabant, die de cersie drie stenen legden: Libert de Pape, Fredcrik de
Maerselaer en Laurens de Vroeye. Met de drie "vermaarde heren' zullen zij waarschijnlijk bedoeld
zijn (L. Lamberts en J. Roegiers. De universiteit te Leuven. 1425-1985. Leuven 1988. 64).
14. Een patacon is een zilveren munt ter waarde van 48 stuivers, die in de zeventiende en acht
tiende eeuw werd gebruikt in de Nederlanden.
15. De naam Het Groot Hert was in 1463 bekend: het huis met die naam werd in dat jaar vergroot
met het aanpalende huis de Sleutel en ging dienst doen als herberg. Het lag op de hoek van de Leu
vensestraat en de Dr. J. Geenstraat. In 1635 brandde de herberg af. Bij de wederopbouw kreeg hel
pand prachtige ijzeren ankers met de datum 'an 1636 no'. Het huis moet vrij gauw weer verdwenen
zijn want in 1649 kocht Francois Goosscns een "actie van evictic' op het erf 'daer een huijs op placht
te staen genaempt het hert'. In 1689 wordt Francois Goossens als eigenaar van Het: Groot Hert ge
noemd. In 1698 was Sebastiaen van Binckom waard. Deze werd in 1705 eigenaar van de herberg. In
1747 was het pand van Johannes en Maria Catharina Marncff. De herberg heeft tot 1985 beslaan, al
was de naam in 1982 door Freddy Rawoe veranderd in Vlaams Heem. In 1985 werd het huis door de
Bank Brussel Lambert aangekocht cn in oude stijl herbouwd met behoud van de ankers (P. Kempe-
neers. Thuis in Tienen. Deel i. Tienen 1999, 74-77).
16. In een huizenlijst van 1719 wordt een huis met de naam Sint-Franciscus vermeld in de Luiker-
straal. Tussen 1715 en 1740 werd de weg Luik-Brussel via Sint-Truiden aangelegd en zijn er talrijke
herbergen gekomen. Zeer waarschijnlijk was de herberg in hel betreffende pand gevestigd (hartelijk
dank voor deze inlichting van F. Duchateau, stadsarchivaris te Sinl-Truiden).
17. De minderbroeders vestigden zich in de dertiende eeuw in Sinl-Truiden. De minderbroeders-
kerk werd tussen 1731 en 1738 gebouwd, mogelijk onder leiding van broeder Bolgrez. Bij de kerk
hoorde een klooster, dal in 1940 grotendeels werd verwoest maar in 1943 werd gerestaureerd; hier
wordt een belangrijke verzameling religieuze kunst bewaard.
18. Gezien de route en de reistijden die bekend zijn, moet met Sauré de plaats Oreyc bedoeld zijn.
De auteur heeft verschillende malen woorden fonetisch gespeld.
19. De stad Luik lag in hel prinsbisdom Luik. dal niet tot de Oostenrijkse Nederlanden behoorde,
zodat daar opnieuw douanegcld betaald moest worden (zie inleiding).
20. De geschiedenis van Spa als kuuroord wordt in grote lijnen beschreven in de inleiding.
21. In 1637 was de herberg Au Lion d'Or van Remacle-Gabriel Le Loup in Spa bekend: in 1715
was de eigenaar Henri Dclbovicre. In 1732 werd het pand herbouwd en kreeg hel de naam Grand
Monarque. In 1742 kwam het in handen van de familie Vendöme, lot 1799. Latere eigenaren waren
G. Bodson, G. Wilkin en Bruch Maréchal. Tot 1890 heeft het pand de naam Grand Monarque behou
den. A. Body, 'Rues el enscignes de Spa'. In: Spa. histoire et bibliography. Luik 1902, 118-119. Hel
huis bestaal nog en wordt nu bewoond door een advocaat. A. Yvanoff. Het huidige adres is Rue du
Marché 60.
22. Bij de Afscheiding van 1834 en de Doleantie van 1886 ontstonden naast de Nederlandse Her
vormde Kerk groepen kerken die zich 'gereformeerd' noemden, naar de naam die de Kerk van de
Hervorming (Reformatie) hier vanouds gedragen had. De leden van de Nederlandse Hervormde Kerk
noemden zichzelf ook dikwijls lang voor de Afscheiding 'gereformeerden'.
23. Met monsieur Chrouël is bedoeld de heer Xhrouel. die gewassen tekeningen met Oost-Indische
inkt maakte, die in massa werden gekopieerd en als souvenir verkocht.
24. Hel bijvoeglijk naamwoord 'venerable' betekent eerbiedwaardig. Hel zelfstandig naamwoord
wordt hier gebruikt voor de heilige hostie of voor de bewaarplaats daarvan, het 'broodhuijsjc'.
25. "Faelge" betekent in hel Middelnederlands "mantel, sluier". Later werd hel woord Talie" ge
bruikt, een doek van zwarte stof die over het hoofd en de schouders werd gedragen.
26. Anton tl, graaf van Aldenburg, heer van Varel, Kniphausen en Doorwerth (1681-1738) was ge
huwd met Wilhelmina Marie, prinses van Hessen Homburg 1678-1770). Hun dochter Charlotte Sop
hie, gravin van Aldenburg. huwde in 1733 met Willem Bentinck. Heer van Rhoon en Pendrecht. Dit
laatste echtpaar moet bedoeld zijn: Charlotte Sophie arriveerde namelijk op 17 juli 1736 in Spa en
kreeg een week later pokken (H. Hausse, Mevrouw Bentinck of Onverenigbaarheid van karakters.
Amsterdam 1978, 194).
27. 'Raillanl' zal afgeleid zijn van 'tailler', dat schertsen betekent.
28. Koning Jacobus it van Engeland kreeg in 1688 een zoon. Jarnes Francis Edward, the Old Pre
tender, ook wel the Great Pretender genoemd. Aanvankelijk werd deze door de paus en door Frank
rijk erkend als koning van Engeland. Hij is gestorven en begraven in Rome.
29. Op de Beestenmarkt in Middelburg woonde in 1736 de arts Joannes Coquellc. Daar er regelma-
134
