deren van de reeds overleden Lodewijk van Citters. De voogden achtten het in
het belang van de kinderen het huis zo spoedig mogelijk te verkopen en de kan
tonrechter gaf daartoe ook zijn toestemming.60 Waarschijnlijk had het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen zich toen reeds als gegadigde gemeld, of liever,
de mecenas die het Genootschap tot aankoop in staat stelde, mr. G.N. dc Stoppc-
laar, over wie hieronder eerst enige biografische gegevens volgen.
De Stoppelaar had een bestuurlijke carrière doorlopen bij dc Gemeente Mid
delburg. Na het neerleggen van zijn functie als secretaris legde hij zich sterk toe
op culturele en maatschappeijke activiteiten, daartoe mede in slaat gesteld door
een aanzienlijk vermogen. Zo richtte hij dc Vereniging Uit het Volk-Voor het
Volk op om culturele voorzieningen voor een bredere bevolkingsgroep mogelijk
te maken. Hij liet het schuttershof van Sint Sebastiaan restaureren en met nieuwe
gebouwen voor culturele doeleinden uitbreiden en verschafte de middelen voor
de stichting van een kunstmuseum ter bevordering van moderne kunst.67 Zijn
schenking aan het Zeeuws Genootschap was ook een groots gebaar. Hij nam de
aankoopsom van 10.000 voor zijn rekening en participeerde daarnaast nog in
de renteloze lening die onder de leden en directeuren werd uitgeschreven. Dit
culturele project werd met een maatschappelijk initiatief gecombineerd: de Stop
pelaar bestemde de grote tuin van Wagenaarstraat 1 tot speeltuin voor kinderen
uit de 'behoeftige stand'.68
Het Zeeuws Genootschap was in deze tijd dringend aan nieuwe huisvesting
toe. Vanaf hel einde van de achttiende eeuw was het gevestigd in de Latijnse
Schoolstraat, in hel 'Museum Medioburgense', een gebouw dat door de acht-
tiende-eeuwse mecenas Johan Adriaan van de Pene aan een aantal culturele in
stellingen ter beschikking was gesteld. Zo was er aanvankelijk een publieke bi
bliotheek in ondergebracht en naast het Zeeuws Genootschap vonden ook de
Teekenacademie en hel Natuurkundig Gezelschap er onderdak. Begonnen als een
verzameling zeldzaamheden en naturalia werden de collecties een steeds belang
rijker onderdeel van de activiteiten van hel Zeeuws Genootschap. Naarmate de
tijd voortschreed, kreeg men oog voor het wegebbend verleden van de Republiek
en ging men naast de zeldzaamheden en naturalia ook historische objecten verza
melen. Vooral in de tweede helft van de negentiende eeuw was er in dit opzicht
een explosieve groei. In 1863 verwierf men de historisch-topografische atlas,
aangelegd door Jacob Verheye van Citters. en in 1882 richtte men een 'Wal-
cherse kamer' in. Hoewel de andere instellingen zich met steeds minder ruimte in
hel Museum Medioburgense tevreden stelden, ontstond langzamerhand een on
houdbare situatie. Men moest zelfs schenkingen wegens ruimtegebrek weigeren.
De Stoppelaar bracht uitkomst in deze situatie. Zonder hem zou het moeilijk zijn
geweest een dergelijke nieuwe voorziening lot stand te brengen, de inspanningen
van de directeuren en leden overigens niet te na gesproken. De hele onderneming
is een fraai voorbeeld van negentiende-eeuws particulier initiatief: met aankoop,
verbouwing en inrichting was circa 30.000 gemoeid en dit bedrag werd zonder
enige overheidssteun bijeengebracht.
Na de aankoop begin mei 1888 werd een bouwcommissie geïnstalleerd, be
staande uit mr. G.N. de Stoppelaar, de architect J.C. Frederiks en de voorzitter
van het Genootschap dr. J.C. de Man. De commissie kreeg tol taak het gebouw
op de meest economische wijze voor de verschillende afdelingen van het mu
seum geschikt te maken. De museale collectie van het Genootschap was als van
ouds nog ingedeeld in 'kabinetten'. Zo waren er dc reeds genoemde kabinetten
66
