42
LO RREN DRAAIERS
Zeeland inzake vredesonderhandelingen met Spanje tijdens de tijdens de Tachtigjarige
Oorlog tegen de achtergrond van de positie van Zeeland in de Republiek. Middelburg 1998,
94 181-194, 252, 255-257.
17 J. Francke, Utiliteyt voor de Gemeene Saake. De Zeeuwse commissievaan en haar achter
ban tijdens de Negenjarige Oorlog, 1688-1697. Middelburg 2001, deel I, 6.
18 F. Binder, 'Die Zeelandische Kaperfahrt, 1654-1662', Archief, Mededelingen van het
Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1976) 45, 56, 66-69 en 73; A.
Jones, Brandenburg Sources for West African History 1680-1700. Stuttgart 1985, 219
document 5. Claas Raas handelde in 1679 met het schip Gouden Paart op Guinea.
19 Den Heijer, Goud, ivoor en slaven, bijlage 1.
20 Nationaal Archief (NA), Staten-Generaal (SG) 3290, Resolutie van 13 augustus 1674;
NA, SG 5769, Concept plakkaat tegen lorrendraaiers, 18 december 1675.
21 Cau, Groot Placaet-Boeck, deel III, 'Placaet van de Staten Generael der Vereenighde
Nederlanden, zijnde renovatie van de twee voorgaende Placaeten tegens de vremde
diensten naer Oosten en West-Indiën', 246.
22 NA, NWIC 335, Notulen kamer Amsterdam, 22 oktober en 8 november 1680.
23 NA, Archief van de Staten-Generaal (SG) 5769, J. van der Leijden aan Staten-Generaal,
28 maart 1674, 10 januari 1675; NA, NWIC 726, Notulen kamer Zeeland, 24 decem
ber 1674, 24 januari, 14 februari 1675 en 22 maart 1677.
24 NA, NWIC 726, Notulen kamer Zeeland, 5 en 22 juni 1676, 1 en 8 maart 1677.
Schipper Joris Jasperse kreeg uiteindelijk een boete van 150 stukken van achten.
25 NA, NWIC 726, Notulen kamer Zeeland, 27 januari en 3 februari 1676.
26 NA, NWIC 727, Notulen kamer Zeeland, 31 mei 1677, 21 augustus en 1 september
1678.
27 NA, SG, J. van der Leijden aan Staten- Generaal, 7 maart 1681. Volgens de Compagnie
liepen lorrendraaiers, naast Cadiz en Duinkerken, de haven van Oostende binnen, waar
de Afrikaanse goederen 'pro forma verkocgt werden'.
28 Den Heijer, Goud, ivoor en slaven, 277-278.
29 NA, NWIC 733, Notulen kamer Zeeland, 29 september 1692; NA, NWIC 347,
Notulen kamer Amsterdam, 7 oktober 1692.
30 NA, NWIC 734, Notulen kamer Zeeland, 28 juli 1694.
31 Tot de voering behoorden de koopmanschappen die de bemanning met eigen kapitaal
hadden ingekocht en die zij vrij mochten verhandelen.
32 NA, Archief van de admiraliteitscolleges (AA) 2521, 5, 10, 21 juli en 25 augustus 1698.
De bemanningsleden moesten tweehonderd Zeeuwse rijksdaalder vergoeding betalen
voor landsrechten en gemaakte onkosten.
33 NA, AA 2521, 27 september 1698. Het betrof de snauw de Vrede, gevoerd door schip
per Esaias Bertaeau. De boekhouder was de Vlissingse koopman Daniël Minet.
34 J.Th.H. Verhees- van Meer, De Zeeuwse kaapvaart tijdens de Spaanse Successieoorlog
1702-1713. Middelburg 1986, 42 en bijlage XII; Francke, Utiliteyt voor de Gemeene
Saake, deel I, 18.
35 Verhees- van Meer, De Zeeuwse kaapvaartbijlage IV; Francke, Utiliteyt voorde Gemeene
Saake, deel I, 57, 72, 376 en 386, deel II, lijst 2.1.
36 NA, NWIC 1288, P. Nuijts aan Kamer Maze, 9 september 1707.
37 Francke, Utiliteyt voor de Gemeene Saake, deel I, 49 en deel II, lijst 4.2.3.
38 Francke, Utiliteyt voor de Gemeene Saake, deel II, lijst 4.2.3; Zie bijlage.
39 H.J. den Heijer, 'Zeeuwse smokkelhandel op West-Afrika 1674-1730)', Tijdschrift voor
Zeegeschiedenis 16 nr. 2 (1997), 146.
40 NA, NWIC 917, W. de la Palma aan Heren X, 10 oktober 1703.
41 Zeeuws Archief (ZA), Familiearchief Mathias-Pous-Tak van Poortvliet 80, Presentielijst
van de hoofdparticipanten van de kamer Zeeland, 1674-1751: Den Heijer, Goud, ivoor
en slaven, 58.
42 NA, Archief Collectie Radermacher (CR) 555, Notulen van de vergaderingen van
