DAGBOEK
75 De Jonge schrijft Saule, maar zal de rivier de Saaie bedoelen.
76 Naar het theater waar matige toneelstukken van Kotzebue goed opgevoerd werden.
August Friedrich (von) Kotzebue (1761-1819) schreef meer dan 200 komisch bedoel
de toneelstukken. Hij werd om politieke redenen (hij was conservatief) trouwens ver
moord door een Duits-nationalistisch student.
77 Cornelis Vis (1788-1853), koopman, rechter, griffier van de staten, lid van de raad van
Middelburg, lid G.S., lid staten van Zeeland, ontvanger indirecte belasting. Vooral agra-
ricus op zijn buitenhuis-hofstede Molembaix onder Grijpskerke, waar hij proeven deed
met groenbemesting. Vis was (sinds 1810) gehuwd met Perone Constance Boddaert.
78 De 'gewettigden moord' die De Jonge hier bedoelt, is de slag bij Jena, 4 oktober 1806
ten westen van de rivier de Saaie.
79 Antoine Laurent de Jussieu (Lyon, 12 april 1748 Parijs, 17 september 1836) was een
Franse botanicus. Jussieu is bekend van zijn Generaplantarum (1789), met een classifi
catie van planten boven de rang van geslacht. Carl Linnaeus had alle planten geclassifi
ceerd, maar diens classificatie ging niet hoger dan die van geslacht.
80 Epidemium Alpinum is een berberis-soort, in oorsprong uit Zuid-Europa. Conium
maculatum is bij ons bekend, hoewel vrij zeldzaam als de gevlekte scheerling en lijkt
veel op kervel. Stang betekent hier steel, stengel'; articulatie: 'lid'. (WNT).
81 Senaatskamer in het academiegebouw te Leiden met de beroemde portrettenwanden.
82 Zo goed als zeker een boek in formaat octodecimo bedoeld, met een hoogte van 12.5-
15 cm.
83 De grote Kotzebue: August Friedrich (von) Kotzebue (1761-1819) (zie boven) en de
andere Kotzebue kan bijna niemand anders zijn dan de zoon: Otto von Kotzebue
(1787-1846).
84 Herberg De Zon zie vervolg.
85 Bewonderen: hier Verwonderen (WNT).
86 Noot van B. de Jonge: Zie A. v. Kotzebue, Erinnerungen 1805.
87 Een musette: zak voor officieren, met name voor spullen die gepoetst werden.
88 Solatium, etc.: het is een (schrale) troost voor ongelukkigen, deelgenoten te hebben
gehad in het ongeluk.
89 Billeteren: een inkwartieringsbiljet ontvangen. Werd of werdt (zoals De Jonge normaal
schrijft): door zijn correctie niet te beslissen.
90 De Jonge heeft hier twee maal een &-teken.
91 Thans Wilsdruff, enkele kilometers ten westen van Dresden.
92 Kantonneren: (mbt. troepen) in dorp of stad inkwartieren of legeren in openbare
gebouwen.
93 Arduinsteene schrijft De Jonge normaal, maar hier kan ook arduine steene staan.
94 Na zich horen: 'zichzelf gaarne hooren, eene uitdruikking voor: met blijkbaar welgeval
len aan zijn eigen woorden spreken; verg. fra. s'écouter (parler)' (WNT).
95 René-Nicolas Dufriche, baron Desgenettes (1762 - 1837), bekende militaire arts uit de
Grande Armee. (Zie o.a. www.medarus.org/Mcdecins/MedecinsTextes/desgenettes.html
met zijn portret).
96 In de gebieden (landen) van de geallieerden.
97 Munitiebrood: soldatenbrood van o.a. rogge, vgl. ook kommiesbrood of kuch.
Geëmpareert (Frans s'emparer): bemachtigd.
98 Baldadigheid: hier in de verouderde sterke betekenis van 'misdadigheid, snoodheid'
(WNT).
99 Gecantonneert (Frans: can tonner): gelegerd.
100 In het hs. van De Jonge is de naam nauwelijks te lezen (het lijkt Gnatenberg), op oude
Duitse kaarten van Silezië of in naslagwerken komt de naam niet voor: in een negen-
tiende-eeuwse Winlder Prins-encyclopedie, s.v. Broedergemeente, komt als woonplaats
van een Hernhuttersgemeenschap Gnadenberg voor, het huidige Godnow (bij
Boleslawiec, het voormalige Bunzlau).