44
WIBAUT EN ZEELAND
Wibauts in Wordend Huwelijk voor meer mogelijkheden voor vrouwen om over de
inrichting van hun eigen leven te beschikken. Zo moesten vrouwen kunnen kie
zen voor werk of moederschap. Overigens was in hun persoonlijk leven nauwelijks
sprake van de door hen zo bezongen gelijkheid van man en vrouw in het huwelijk.
De opvoeding van de kinderen kwam vrijwel uitsluitend op Mathilde neer, omdat
Floor voor zaken vaak en soms langdurig op reis was. Ook de huwelijkstrouw van
Wibaut bleef niet onbesproken. Het is bekend dat hij in Amsterdam meerdere
liefdesaffaires naast zijn huwelijk had.
Draagvlak voor vernieuwing
Afrondend kunnen we concluderen dat Floor en Mathilde Wibaut een belangrijke
rol hebben gespeeld in het politieke en maatschappelijke vernieuwingsproces dat
rond 1900 in Middelburg plaats had. Vanuit sociaal vooruitstrevende liberale kring
ontwikkelden zij zich tot sociaaldemocraten. Zij gaven mede vorm aan de Middel
burgse afdeling van de SDAP. Voorts namen zij het initiatief tot tal van activiteiten
en verenigingen voor verbetering van het bestaan van de arbeidersbevolking. Op
zakelijk gebied floreerde mede dankzij Wibaut de Middelburgse houthandel in een
verder goeddeels kwijnende stedelijke economie, die de aansluiting bij moderne
ontwikkelingen miste.14 In de zes jaar die zij vanaf hun lidmaatschap van de SDAP
in 1898 tot hun vertrek naar Amsterdam in 1904 in Middelburg actief waren, heb
ben de Wibauts de kiem gelegd voor sociale en politieke vernieuwingen, die even
wel ook na die tijd overstemd zouden blijven door de getalsmatig overheersende
conservatieve liberalen en antirevolutionairen.
Wibaut was goed ingebed in nationale en internationale netwerken. Daardoor had
hij een inbreng in de gemeenschap die de lokale structuren ver overschreed. Hij
functioneerde in zijn rol van houthandelaar als intermediair tussen Middelburg,
Amsterdam en de rest van de wereld. Hij leerde vreemde talen om goed te kun
nen communiceren met de buitenlandse handelaren waarmee de firma zaken deed.
Hij maakte veel reizen naar Rusland, tal van Europese landen en een aantal malen
ook naar Amerika. Op die reizen maakte hij kennis met andere mensen en andere
culturen en zag hij van dichtbij hoe andere economische en politieke systemen
functioneerden. De Middelburgse houthandel bracht hem dus niet alleen rijkdom
maar verbreedde ook zijn horizon. Hij stond in goed contact met de internatio
nale socialistische beweging. Vertegenwoordigers daarvan ontmoette hij tijdens zijn
zakenreizen. Ook was hij cultureel onderlegd. Hij mengde zich in progressieve cul
turele kringen. Huize Wibaut in Middelburg was het logeeradres van onder andere
Multatuli en Henriëtte Roland Holst. Samen met zijn compagnon Ghijsen was
Wibaut aanwezig op de crematie van Multatuli in het Duitse Gotha. Zij waren de
enigen die Multatuli's echtgenote en een familievriend daar vergezelden.1' Wibaut
was een belezen man, die zich uitvoerig documenteerde en zelf ook veel publi
ceerde. De grote verscheidenheid aan contacten en informatie die Wibaut in zijn
verschillende netwerken opdeed, waren van grote invloed op zijn opereren in de
Middelburgse samenleving. Wibaut was een kosmopoliet met veel gevoel voor de
lokale leefwereld.
