Directeur bij de Directie van de Levantse Handel
100
WALLERAN SANDRA
de afzet van buskruit gewaarborgd. Veel van die aan het begin van de Negenjarige
Oorlog gestichte kruitmolens zouden om die redenen ruim veertig jaar lang goed
renderen, ook al omdat veel buskruit aan de Admiraliteit werd verkocht. De kaap
vaartreders Frangois Christiaensen, Johan Boudaen Courten en Jean Walleran San
dra bestuurden in 1702 een gezamenlijke commerciële onderneming, vermoedelijk
een kruitmolen.42 Zoals eerder werd opgemerkt, was Sandra zonder enige twijfel
vanaf 1709 aandeelhouder in de buskruitmolen de Eendragt.
Wat zojuist werd opgemerkt, maakt duidelijk dat Sandra met zijn investeringen
in de Diamant als kaapvaartreder en koopman actief was op de Middellandse Zee.
Dat zijn bemoeienis groot moet zijn geweest, blijkt uit zijn positie in de Directie
van de Levantse Handel. Deze werd gesticht in de nadagen van de Negenjarige
Oorlog, op basis van het zeer succesvolle optreden van enkele kaperkapiteins in de
Levant. Samen met deze kapiteins werd getracht nog tijdens de oorlog de handel
met de Levant nieuw leven in te blazen en aldus te voorkomen dat de Hollanders
de handelspositie zouden herstellen die zij vóór de oorlog in dat gebied hadden.
Op 15 september 1696 werd in Middelburg een Middelburgse Directie van de
Levantse Handel opgericht, waarvan Sandra mededirecteur was. Tot het college
van directeuren behoorden verder Michiel Verpoorten (president), Hendrik Tul
leken (scriba), Francois Christiaansen, Abraham Couck, Johan Macquet (griffier)
en Daniël Tulleken. Uit hun midden werd een thesaurier benoemd. Op 12 oktober
van dat jaar kwam de Directie voor het eerst in het stadhuis van de stad in verga
dering bijeen.43 In 1698 besloot zij viermaal per jaar te vergaderen, te beginnen op
de eerste woensdag in januari 1699. De volgende vergaderingen zouden in april,
juli en oktober worden gehouden. Om de zes maanden zou van de licentmees-
ter de rekening worden gevraagd.44 De Middelburgse DLH had een aparte positie
onder de Directies in de Republiek, die onder meer in Rotterdam, Dordrecht en
Amsterdam zetelden. De Middelburgse DLH weigerde namelijk lastgelden (dat
willen zeggen: een heffing over de tonnage van het schip; één last was twee ton) over
geïmporteerde goederen uit de Levant te betalen. De enige belasting die zij betaalde
(aan de Rekenkamer van de Staten van Zeeland), was een heffing van één procent
over alle uit de Levant ingevoerde goederen.45
Het gesteggel tussen de Directie Amsterdam en de Zeeuwen over de betaling van
vrachtpenningen, lastgelden en andere belastingen dateert al van vóór de Negenja
rige Oorlog. In 1687 had de Amsterdamse DLH ene Van der Marct naar Zeeland
gezonden om aan Willem van der Heyden, de commies op het kantoor van de
licentmeester van de convoyen en licenten, opheldering over de belastingafdracht
te vragen. Het ging hierbij opnieuw om de 1% vordering op de goederen afkomstig
uit de Levant en 5% afdracht van de vrachtpenningen. Overigens waren andere
Directies ook niet bepaald trouw in hun afdracht. In 1695 kwam de secretaris van
de Amsterdamse DLH erachter dat ook in Rotterdam nog nooit de 5% over de
vrachtpenningen was betaald.46
In 1695 trachtte de Amsterdamse DLH opnieuw gedaan te krijgen dat ook in
Zeeland het lastgeld werd geheven. De Amsterdammers schreven de Middelburgse
