Philip van Dijk
VRUGTEN EN KREEFT
123
steekt erg mager af bij de bedragen die aan het begin van de achttiende eeuw voor
werk van Dou betaald werden. Op de veiling van Johan Cau, drie jaar eerder, had
een stuk van Dou met dezelfde titel meer dan het tienvoudige opgebracht.3'1
De veiling van Walleran Sandra's schilderijen duurde de hele dag. De hoogste
prijzen werden 's middags geboden. Voor de 'Sotte bruid van Popering' van Jan
Steen betaalde Jacoba Marias echtgenoot Johan Hurgronje 20. Het 'Vrouwtje in
overspel bevonde voor Christi nevens haar beschuldigers' van Gerbrand van den
Eeckhout kwam voor 24.10.0 in handen van kapitein Jan Cornelis Ockersse.35
Even daarvoor had een 'Valkenburgse Paardemarkt' van Philip Wouwerman 25
opgebracht. Het mooiste stuk op de veiling bleef in het huis op de Balans. Johan
Hurgronje wist met zijn bod van 25.10.0 'Vrugten en kreeft en ander bywerk,
heel schoon' van Jan Davidse de Heem te bemachtigen. Helaas heeft De Heem dit
thema meerdere malen geschilderd, zodat het stuk tot nog toe niet geïdentificeerd
kon worden.36
Het is opvallend hoeveel kopers uit de directe omgeving van Jean Walleran Sandra
kwamen. Naast de echtgenoot van zijn dochter, Johan Hurgronje, die 35 schilde
rijen kocht, boden ook andere familieleden op de veiling. Zijn achterneef David
Sandra jr. en diens oom Philip de Wale kochten samen vijf schilderijen. Walleran
Sandra's zwager Pieter Macaré en een neef Van Dusseldorp verwierven respectie
velijk 15 en 13 schilderijen. Ook lieden met wie Walleran Sandra zakelijke con
tacten had onderhouden, waren aanwezig. Notaris Gillis Thijssen, Willem Couck
(de zoon van zijn mede-directeur in de Middelburgse Directie van de Levantse
Handel, Abraham Couck), notaris Cornelis Keuvel, een van de reders Lampsins
en kaperkapitein Jasper Nebbens kochten stukken aan, evenals een aantal politieke
medestanders. Johan Boudaen Courten, Gecommitteerde Raad Jacob Nachtegael,
Jan de Kan en Bouduin Matteeuse boden met succes op verschillende schilderijen.
Serieuze verzamelaars als Johan Reigersberg, heer van Couwerve, en kapitein Jan
Cornelis Ockersse koesterden alleen belangstelling voor de beste stukken. Beiden
kochten één schilderij. Couwerve verwierf een voorstelling van 'Maria, Elisabet
en Christus spelende met Johannis van een goed meester' voor 8.10.0. Ockersse
bemachtigde een van de duurste stukken van de veiling, het schilderij van Ger
brand van den Eeckhout van de overspelige vrouw. Een groot deel van Walleran
Sandra's verzameling kwam bij familie of kennissen terecht. De advertentie in de
Amsterdamsche Courant lijkt weinig belangstelling van buiten te hebben opgewekt,
tenzij de aanwezige kunsthandelaren als tussenpersoon zijn opgetreden. Zowel
Jasper Villers als Anthony van Dam als Philip van Dijk waren op de veiling aan
wezig en kochten verschillende schilderijen.37 Slechts eenmaal staat in de catalogus
genoteerd dat Philip van Dijk een schilderij kocht 'voor een Noordhollander'.38
Philip van Dijk (1683-1753), die 34 schilderijen op de veiling aankocht, was in
deze jaren de belangrijkste kunsthandelaar in Middelburg.3® Hij had zich in 1708
in de stad gevestigd, na vernomen te hebben 'dat Middelburg, de voornaemste stadt
dezer Provintie, toen luttel voorzien was van bequaeme Meesters'.40 Al snel vond
hij opdrachtgevers, zowel voor het maken van portretten als voor het vervaardigen
