ZEEUWSE FINANCIËN
77
74 Heeringa, Inkomsten Zeeland, 8. De rekening is in 1940 verloren gegaan.
75 KHA, Inv. ll-XIVE-40.
76 KHA, Formulaerboeck I, fol. I4v e.v. (6-6-1573).
77 RH, 2'ed., 1565-1574,621 e.v. (15-12-1572).
78 RH, 2' ed„ 1565-1574, 633 e.v. (3-5-1573).
79 De toepassing in Zeeland blijkt uit een Hollands-Zeeuwse ordonnantie van 5 mei 1574
{RH, 2' ed„ 1565-1574, 643).
80 RH, 2eed„ 1565-1574, 650 e.v. (18-5-1574).
81 ZA, Rekenkamer C, inv.nr. 10, ongefolieerde beginbladen (20-10-1573).
82 ZA, Rekenkamer C, inv.nr. 10. Mededelingen van Parker, Dutch Revolt, 149 e.v., dat
Zeeland weinig in de oorlogskosten bijdroeg, geven in verschillende opzichten een geheel
verkeerd beeld van de werkelijkheid.
83 De Jonge van Ellemeet, Onderzoek, 28.
84 Een overzicht van de inhoud van een thans verloren rekening van de administratie in
Heeringa, Inkomsten Zeeland, 29 e.v.
85 NZ, I-C, 118 e.v. De Staten gelasten Manmaker Van geen penningen te scheyden zonder
ordonnancie van de Staeten' en zijn rekening gereed te maken om die door de Gecom
mitteerde Raden te laten afhoren (14-4-1578).
86 NZ, I-C, 98 en noot 48.
87 NZ, II, 330 e.v. (24-7-1579).
88 ZA, Inventaris Rekenkamer B, 4e stuk: F. van der Doe, Geconfisqueerde goederen in
Walcheren en Noord-Beveland, 5C stuk: J. Nolen, Geconfisqueerde goederen in Schou
wen, Duiveland en Sommelsdijk c.a., 6" stuk: J.A. Niewenhuijse, Geconfisqueerde goe
deren in Tholen, 7C stuk: F. van der Doe, Geconfisqueerde goederen in Zuid-Beveland
en Wolphaartsdijk.
89 Veenstra, Gewestelijke financiën, 34.
90 ZA, Inventaris Rekenkamer C, lc stuk: L.R. Priester, Administratie van tresorier/ontvan-
ger-generaal te lande, L.R. Priester en M.J. de Roos, 2' stuk: administratie van tresorier/
ontvanger-generaal te water.
91 GA Goes, Stadsarchief Goes, inv.nr. 686, fol. 307v e.v., akte van octroy van 15-3-1578.
92 NZ, II, 673 e.v., ordonnantie van 17/21-12-1579.
93 ZB, hs.nr. 7522 (KZGW), Register op de notulen van de Staten van Zeeland, beginnend
met 1576, V, sub 'Rentieren', 1: besluit van de Staten van 26-4-1586; ZA, Inventaris
Rekenkamer C, 3C stuk: M.J. de Roos, Administratie van Statenfinanciën. De reorganisa
tie werd effectief met ingang van 1588.
94 Fruin, Rechterlijke indeeling, 110.
95 NZ, II, 40. De rentmeesters van landsheerlijke domeinen worden verdeeld in twee gene
rale: van Bewesterschelde en van Beoosterschelde, en vier particuliere: van de steden
Veere, Vlissingen, Brouwershaven en Tholen (2-9-1578). Gegevens over een afzonder
lijke landsheerlijke domeinrentmeester van Brouwershaven heb ik niet aangetroffen.
96 Heeringa, Inkomsten Zeeland, 10.
97 NZ, I-C 133 (19-4-1578). De Staten beschouwden de Zeeuwse domeinen van de lands
heer als een integrerend deel van het corpus van Zeeland. Zou het beheer hierover in
niet-Zeeuwse handen komen, dan zou dat corpus in dat opzicht 'gedemembreerd' wor
den.
98 Unger, Tol, 151 e.v., opbrengsten van de tol in 1346-1572. De opbrengsten wisselden
sterkin omvang: 1565 56.000 1569 25.171 1570 41.166 1571 40.012 1572
4.734 alles in van 40 groten gulden).
99 NZ, I-C, 81 (17-2-1578). In 1579 had Holland blijkbaar hetzelfde meningsverschil met
Oranje omtrent het beheer van de landsheerlijke domeinen als Zeeland in 1578. Van
Hollandse zijde was gesteld dat het in strijd met de Pacificatie van Gent zou zijn, als 'die
van de Finantie de domeynen in Hollant regieren zouden, ende zyne Excellencie main
teneert ter contrarie, datter egeene administrateurs van des Co. Mats. domeynen en zijn
