83
Inleiding
Begin 2010 wist het Zeeuws Genootschap met steun van de Gemeente Middelburg
van nazaten van de zeventiende-eeuwse Middelburgse familie Van Citters twee schil
derijen van de uit Dordrecht afkomstige schilder Arnoldus Verbuys (ca. 1645-ca.
1717) te verwerven. Het zijn twee ovale portretten van Jean Walleran Sandra en diens
derde vrouw Anna Catharina Stipel, die in 1692 werden vervaardigd. Beide hebben
een plaats gekregen in de trouwzaal van het oude stadhuis van Middelburg op de
Markt. De portretten moeten na Walleran Sandra's dood in 1712 in het bezit zij n geko
men van zijn oudste dochter, Jacoba Maria, waarna zij via haar oudste dochter Anna
Sara Boudaen Courten (1708-1781), die met de Middelburgse burgemeester mr.
Jacob van Citters (1708-1792) trouwde, binnen de familie Van Citters vererfd zijn.
Ook van Anna Sara en Jacob van Citters bezit het Zeeuw Genootschap portretten.
Behalve de Zeeuwse tak was er een Utrechtse tak van de familie Sandra. De laatste
zou blijven bestaan, de eerste is in de achttiende eeuw uitgestorven.
De naam van Jean Walleran Sandra (1661-1712), die van Franse komaf was, werd
niet altijd consequent gespeld, iets wat in die dagen veel voorkwam. In archiefstuk
ken vindt men zijn voornaam als Jean en Johan geschreven, terwijl zijn achter
naam gespeld wordt als Walrand, Wallerand, Walran of Walleran. De in beide hier
voorgelegde artikelen gehanteerde spelling is die waarmee Walleran Sandra zijn
brieven ondertekende: Jean Walleran Sandra. Ook andere namen en begrippen zijn
op die wijze in de tekst verantwoord, zoals het hof Niet altijd (in plaats van altijt)
Winter. Geldbedragen werden in de eerste bijdrage, van de hand van Francke, waar
mogelijk omgerekend in guldens. Aan het begin van de achttiende eeuw was het
Pond Vlaams (fVls.) de courante rekeneenheid in Zeeland, ofschoon de gulden
ook bekend was en waarschijnlijk gebruikt werd in het betalingsverkeer. Het Pond
Vlaams vertegenwoordigde een waarde van zes gulden, en in bijna alle rekenin
gen, boedelinventarissen en brieven van Walleran Sandra wordt deze rekeneenheid
gehanteerd.
In het volgende tweeluik, van de hand van Johan Francke en Katie Heyning, wor
den verschillende aspecten van het leven van Jean Walleran Sandra belicht. In het
eerste luik bespreekt Francke de handelsactiviteiten van deze koopman-reder, die
aan het eind van zijn leven een belangrijke rol in het Walcherse politieke en eco
nomische leven speelde. Heyning beschouwt een ander, minstens zo interessant
aspect: de indrukwekkende kunstverzameling van schilderijen en beeldhouwwerk
die Sandra naliet.
