Weerbarstige praktijk
GOUDEN STUKKEN
85
was het dan om intussen in de stad de klok te luiden? Goes wilde liever buiten de
festiviteiten blijven en legde de landdrost voor:
dat eene festiviteit die voor het platte land geschikt is, die aldaar nuttig zijn kan en de grond kan
leggen tot eene verbeetering welke alleszints wenschelijk is, maar die uit den aart van deszelvs inrich
ting, alleen dit effect op het platte land kan te weeg brengen, ook daar toe mooge blijven bepaald,41
De kwartierdrost was woedend op het ongehoorzame Goese stadsbestuur. De
aangevoerde bezwaren wimpelde hij als futiliteiten weg, maar door de tijdsdruk zag
hij geen kans meer om de festiviteiten in Goes te laten plaatsvinden. Wel vond hij
dat de vrouw die recht had op het sieraad dit alsnog op het stadhuis uitgereikt
moest krijgen.42 Goes manifesteerde zich in dit conflict als een echte stad en gren
delde haar positie ten opzichte van het platteland af. Dat het de stadsbestuurders
op een berisping van de gewestelijke autoriteiten kwam te staan, hebben ze daar
maar voor lief genomen.
Overigens was er in Zeeland niet alleen weerstand tegen maatregelen van de
nieuwe koning, maar ook tegen de persoon van Lodewijk Napoleon zelf. De ortho
dox-gereformeerden, goed vertegenwoordigd op Walcheren, verfoeiden zijn komst.
Het aantreden van de paapse Lodewijk, een 'aanbidder van het Antichristisch
beest', bevestigde hun grootste angst: God had het Nederlandse volk verlaten. Lang
niet overal zal Lodewijk tijdens zijn rondreis door Zeeland jubelend zijn onthaald.
Ook in andere delen van het land ondervond hij tegenstand. Zijn wispelturigheid
en spilzucht, die onder meer tot uiting kwamen in kostbare verhuizingen, riepen
weerstand op. Lodewijks wantrouwende karakter maakte de zaak er niet beter op.
De koning bood de protesten en geruchten die over hem de ronde deden het hoofd
met propagandatoeren waarin hij zich aan zijn onderdanen van zijn beste kant
liet zien. Tegelijkertijd probeerde hij zijn idealen in daden om te zetten, zoals de
borstvoedingscampagne laat zien.43
Heeft Lodewijk Napoleon met zijn excentrieke ideeën succes gehad op het Zuid-
Bevelandse platteland? Heeft hij zijn doel bereikt? In maart 1810, acht maanden
na uitvaardiging van het decreet over borstvoeding, werd het Koninkrijk Holland
ingelijfd bij het Franse keizerrijk. Lodewijk kon zijn politiek niet voortzetten; zijn
broer Napoleon onthief hem uit zijn functie. Het cultuurpatroon van de bevolking
op het Bevelandse platteland is niet blijvend beïnvloed door de ideeën van de
vorst. Dat hij met zijn beloning invloed heeft gehad op de Zeeuwse streekdracht,
zoals wel is beweerd, is zeer betwistbaar.44 Het door hem geïntroduceerde ritueel is
een vroege dood gestorven en of Lodewijks verbod op het dragen van het hoofd
sieraad lang is nageleefd, waag ik sterk te betwijfelen. Maar boven dat alles stuitte
Lodewijks initiatief tot stimulering van borstvoeding op een weerbarstige sociaal-
economische werkelijkheid.
De zuigelingensterfte in Zeeland behoorde tot in de late negentiende eeuw tot de
hoogste in Nederland. Noord- en Zuid-Beveland waren binnen de provincie de
