VERBAEL
23
Ende hoewel hy 'tzelve stelt omme Uwer Excellence daervan te adverteren, protes
teert de voorn. Vierling dat hy 'tzelve nyet en doet om hem daeroff te beroemmene,
maer alleenlicken dat Uwe Excellence nyet en zoude vermoeyen88 dat den voorn.
Vierling nyet uuyt lichticheijt89 [f lv\ ende zonder experiëncie Uwer Excellence yet
te kennen gegeven heeft dat hij de lande van Zeelant dertichduysent guldens tsjaers
min onderhouden zoude dan die nu onderhouden wordden, ende dat pari passu de
voorn, landen zoo sterck gemaect zouden wordden dat men die nyet met schepen
en zoude invaderen ende becommen ende de hoofden gemackelicken (gelyck men
nu doen mach) aenleggen met schepen ende zoo daerdeure het voorn, lant met
veel minder volcx van wapene onderhouden. Ende dat oick zijnen vianden, die
hem in dit stuck benyden zouden moghen, nyet en zouden vermetelicken zeggen
willen hoe compt desen Brabander dat te wetene ende andere diergelycke woorden.
Tot conforme van denwelcken hy oick Uwe Excellence met caerten ende verbaelen
gelooft heeft t'onderrichten ende warachtich te maeken.
Hopende dat Uwe Excellence zullen 'tzelve (deurdyen dezelve vermaert word voor
een wijs heere ende prince ende groot natuerlick verstandt hebbende) wel uuyter
caerten ende verbaelen te rechte verstaen, jae meer dan alle de dycgraven, wesende
meestal volck van den lande ende slechte90 luyden (die deur usantie91 ende be-
merck92 van haeren voorouders ende nyet userende natuerlicke redenen alle zaeken
ombedacht93 aengrypende), doen mogen, dewelcke zijluijden, alzoo zy ter pennen
nyet gestilleert en zyn, en zouden connen heur advysen ende besoignen verstercken
by geschrifte met natuerlicke redenen als voors. is. Ende daeromme, want my God
die gratie gegeven heeft van de penne te connen voerene ende by geschrifte te stel-
lene, zal ick mynen geloofte volbringen (nyet dat ick my vermeten wil in dat cas
de vernufste te wesene) ('twelck verre van my zy), maer alleenlicken omme allen
andere geesten te verwecken95 indyen zy beter weeten, ende dat zy Uwe Excellence
heure advysen oick by gescrifte zouden stellen ende overgeven opdat het meeste
prouffyt van den lande gevoordert mochte worden. Uwe Excellence biddende my
te willen vergheven mynen lourden96 styl van schryvere (als een plomp dyckere
anders nyet geleert te hebbene). Hiermede bidde ick den Heere dat Hy Uwe Prin-
celicke Excellence wil bewaeren in een lanck, salich ende gesont leven.
Uuyt Middelburch desen xnien van februario 1577.
f. 2r\ Corte verclaringe up hetgheene 'twelck Andries Vierling, Uwer
Excellence goetwillich dienaer, vooren in 't prohemium9' toegezeijt heeft,
ende hem vermeet te effectueren des daerinne verclaert staet.
I. 't Landt en mach men nyet onderhouden zonder uuytstekende hooffden
Eerst zoo zullen wy ons fondament nemen '8 up zeven puncten. Ende vooral zoo
is te considererene dattet nyet mogelick en is eenige eijlanden, der zee subject
zijnde ende daer grootte geweldige stroomen van ebbe ende vloede opghaen ende
neeren," te onderhouden zonder uuytstekende hooffden etc. omme daerdeure de
dycken ende landen te beschermen ende daerdeure te precaveren111" dat de voorn,
stroomen nyet en neeren ofte het voorlant"" nyet en ontgronden, waerdeure gecau-
seert worden grontbrexemen,102 zoodatter achternaer innelaghen ende uuytslach
van lande volgen moet.