VERBAEL
33
Ende daeromme moet men de hoofden van ebbe zoowel als van vloede maeken,
maer op de zoete stromen als den Rijn, de Maes ende de Waele, daer en derf men
maer van ebbe de hoofden uuytsteken, alwaer veel onverstants in 't leggen van den
hoofden geschiet, diese recht ende hooch opmaken ende daerdeure de rievieren
ende de stromen zoo benauwen dat heel Hollant daerdeure veele te lyden heeft.
Ende by de derde figuere, getekent met C, zal Uwe Excellence oick zien mogen hoe
dangereulx dat het zijn zal met schepen ofte schuijten, de hoofden ondergevloeyt
ende de bakens upgetrocken zijnde, het lant te aborderenne145 ende aen te vallenne,
al en wayet oick maer middelbaere winden. Want commende de voorn, schepen op
de voorn, hoofden, houtte paelen ende scherpe yseren helmen, die quaet te myden
zullen wesen, zullen moeten in den gront deur de lecksaemheijt metten pinnen
deurboort wesende sincken met noch oick deurdyen zy van vooren op de hoofden
zullen blijven hangende ende van achter den vloet haer ontgaende vervullen.
\f. 9r\ Wy zullen nu voirts ghaen beschryven de leste V* ende VIC articlen
van ons consideratie dat men de winden naemen gheeft ende daeruuyt
volgen de opper landen ende leiger landen, ende die stroomen van ebbe
ende vloeden van voorebben ende naervloeden ende generaelick zal t te
passe commen in 't leggen van de bermen,1'46 wat prouffyt het lant daeroff
heeft. Ende dat de noesche hoofden, leege gewrocht, meer prouffyt doen
ende veel min costen, de stercte daerdeure van den lande, hebben wy hier-
vooren bescreven.
Bermen en hoogen de voorlanden nijet omme daerdeure bequame spijse te hebben tot
den dijcken
Nopende de bermen die men uuytsteect t eijnde de slycken, het is dunct my ter
correct[i]e grooten cost voor den lande gesocht, want de bermen en connen anders
gheen prouffyt doen dan datse het voorlant preserveren dattet nyet aflf en calft,
maer dezelve voorlanden en worden daermede nijet verhoocht ende tot bequame
spyse gemaect totter dyckaigie, nut ende behoeftich zijnde omme de dijcken te
repareren.
Bermen vallen den lande lastich
Men en neempt geen regard op de naervloyen ende voorebben daer meest het prouffijt
van een lant aen dependeert
De winden maken stroomen ende opperlanden ende leege landen
De waeteren van den opperlanden drayen jegens den princepaele stroom
De voorn, bermen zoo lange ende diepe uuyt den grondt opgehaelt, vallen den
lande lastich, zoo om die te onderhouden als anderssins. Zijn oick zeer dangereus
ende periculoos, want men gheen regardt en neempt op den voorvloeden ende
achterebben, die over 't lant ten diepe waert innevallen, dewelcke de principaelste
oirsake zijn datter neeren vallen, zoodat de dycgraven daerop nyet considererende
ofte regard nemende, heur laeten duncken dattet de stroomen doen die als t tslyck
ofte voorlant droge valt, daer alleenlicken dan de stroomen van voorvloede ende
achterebben upvallen. Ick houde wel dat d een den anderen helpt. Maer het prin-
