34 VERBAEL cipaelste compt deur de voorn, achtervloeyen ende voorebben, dewelcke hebbende rencontre van den dycke. Ende alse een leger lant zijn, wederom met fortse keeren moeten ten diepe waert inne. Ende commende gevallen van het hooch stael147 ende voorlant in een groote diepte, zoo vallen dezelve waeteren ofse van eenen hoge zolder vielen. Want de winden maeken de stroomen te jaeghen op alle leeger lan den, zoodatter noch op dezelve leeger landen by een halff ure de tyden innegaen, dat op de hooge lande de tyden tzeewaert uuytghaen, ende zoo per consequent op de ebben. Ende daer en is nyet inne te twyffelen. Ende daerdeure comptet dat de waeteren liggen ende draeyen jegens den principaelen stroom in 't diepe ende t'eijnde de bermen eerse hen metten stroomen mengen ende vereenige muegen die snel voorby schiet, zoo datse den gront zoo tsamen perturberen148 ende daer deure de voorlanden geheel ontgronden. Ick houde datter luttele dyegraven zijn die huer verstant zulx can begrijpen, als zoozeer gewortelt zijnde in de opinie zoo haer ouders gedaen hebben datse anders nyet en connen. Veele hooge hermen ende hooge hoofden slickenu9 veel rijs Jan Vermet150 moet veel lijden Want de meestendeel van den dyegraven, groove lantluijden, zijn alleenlicken stu derende151 omme veele dachgelden te maeken ende veele te wereken, ende de rys- werekers omme veel vimmen rys te verwereken, gelyck ick vooren genoech gezeijt hebbe, het volck te traveilleren152 met veel schietens153 op de gemeetgetaelen154 ende [f. 9v\ zooveele uuytlegginge155 te hebben ende 't lant by evictie156 ofte andere coop- manschap157 't volck aff te coopene ten halven neersse158 by maniere van dyekers sprekenne. Ick hebbe geweten dat in 't jaer van xxil ende XXIII eenen dyegrave tot Bieselinge was die zijn zoonen oick stelde voor ryswerekers. De dachgelden waeren groot. Veele hooge bermen, hooge hoofden slicken veel rys. De dyegraven slachten dese cocx die meenen dat men met veele costen de spyse verbetert, maer somtyts ter contrarie wel verargert, maer de neeringe moet in 't lant gehouden worden ende Jan Vermet moetet al betaelen. Ende zoo brinct men de landen in grooten coste. De neeren worden beter bedwongen met noesche hoofden dan met ryseren159 bermen Metten uuytstekende hoofden zullen de bermen bewassen ende onder 't slijck commen, zoodat men daeranne gheen cost meer aen doen en zal Sulcke lange costelicke bermen zoude men wel mogen vermyden te maekene als nyet behoefvelick zijnde, want met minderen cost ende in 't leggen van den voorn, noesche hoofden de neeren bedwongen zouden worden aff te stromenne van de conterlanden160 metten achtervloeyden ende voorebben datse verre voorby het voorlant schieten zouden moeten, bringende het eijnde van den voorn, hoofden zoo diepe ten stroome waert inne gelyck men metten ryse ophaelen mach, schieten de voorby den bermen ende de grond zoo de bermen nu liggen ende noch diepere, is 't mogelick zoo men best doen mach, deur 'twelck uuytsteken de voorn, bermen verlanden zullen ende onder 't slyck bewassen. Ende het rys van den hoofden en zoude op den hondersten penninck zooveele naer nyet costen, gelyck de bermen costen, want daer 't voorlant is zoude men dammen van aerde moghen maken ende die wel becrammen.161

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 2012 | | pagina 36