38
VERBAEL
Ketteryen van sommige dycgraven up bet leggen van den sluijsen
Liggen de sluijsen te hooge, moeten de leege landen ende leege creeken mette sonne uuijt-
droogen
't Peyl hoe men de sluysen leggen moet
Men vindt oick dycgraven die in andere ketteryen sterven willen ende blijven opi-
niaet173 daerinne, te weten zy willen sustineren dat het betere zoude wesen een
sluijs zeer hooghe geleet dan te leege, zeggende ende sustinerende 'leet dezelve sluijs
hooghe, zy gaet eer open ende toe', 'twelck een bot argument is. Want leet een sluijs
te hooghe, zoo en is 't nyet mogelick dat achterleegelanden uuytwaeteren moghen,
maer het meestendeel van den leege landen ende leege creken moeten blijven staen
met water beladen dat daerinne moet blijven staen sincken ende met de sonne
uuytdrogen. Want men en heeft noyt de waeteren zijen hooge up leeren174 doen
dimmen dan men doetse wel met pompen uphaelen. Ende daer zoude men veel
pompen tot een sluys behoeven ende veele aerbeyders om te pompen. Noch men
en siet oick het waeter deur de sluys nijet cruijpen gelijck een mol. Maer de sluysen
moet men leggen zoo leege metten bodem als 't peijl leeghwatere gemeenlicken is
des somerdaechs op eenen oistenwint,175 eenen halven ofte geheelen voet leegere
voor liggende deuren,176 deurdyen zy voor op colsen177 wat rysen moeten omme te
bat ende geringe te werckene dan die staende deuren. Ende al warense drye voeten
noch leegere gesoncken in de camere, het waeter dat binnen
\f. 12r\ Opliggende werckende deuren moeten die sluijsen leger geleet worden in den
bodem dan opstaende dueren
Verzouck aen Zijn Excellence op het overbringen van dycgrave
hooger ende sterckerder is dan buyten zal de deuren wel open doen gaen. Ende
wederom het waeter van buyten als dat hooger ende meerdere cracht heeft dan
die binnenwaeteren, zullen die deuren toe doen sluyten hoe leege die sluijs leet.
Zoo zal dat hoochste water van binnen uuijtpuyllen alst buyten leeger geëbt is als
een fonteijne, daer ick my geheel toe referere. Ende men ziet dat de fonteijnen
die waeteren doen springen boven up der stadhuijs tot Bruessele van onder uuyt
der aerden, 'twelck een groote hoochte is ende leechte van daer de waeteren haere
soursse178 nemen, zoodat een sluijs te hooge geleijt de landen daerdeur bedorven
zijn, geschent ende op groote onnuttelicke cost gebrocht. Die opiniën hebben wel
de vermaerste dycgraeven van Zeelant ende blyven daerop staende, die ick nyet
noemen en wil. Ende daeromme bidde ick Uwer Excellence heur op dit verbael
ende op inhouden van dien geen gehoir te willen gheven, tenzy datse Uwer Excel
lence scriftelicke ter contrarie met goede redenen ende bescheet bewysen myn faul-
ten. Ende want Uwe Excellence met een zeer groot natuerlick verstant begaeft is, zal
Uwe Excellence wel connen considereren wie de beste opinie voorheeft.
Exempel te nemen aen de hoofden van Vlaenderen die hooch ende recht liggen
De stromen neeren onderdeur de hoofden ende oick t'eijnden om zoodatse in 't eijnde
ommetuymelen
't Water dat jegens de hoofden geschut word, blijft in den gront stillestaende. Ende dat
daer boven overloopt en maect geen schueringe
Wat fortsen ende schaden de groote rechte hoofden doen, mach men exempel
nemen aen de hoofden die aen de Vlaemsche zijde geleijt worden. Want alzoo de
