VERBAEL 39 stromen van den Honte zeer vehement ende meest van ebbe affcompt ende dan deur de rechticheijt daerjegens upsteijgert als nyet mogende soetelicken1 9 affstroo- men, dewelcke zonder kiste180 uuyten diepe gewrocht ende hooge met ryse opge- haelt worden, zoo stroomt zoowel het water onderdeur de hoofden als t'eijnden om. Ende ontgront zoo haer fondament ende saete181 dat de hoofden deur haer hoochte omtuymmelen ende zoo ten gronde affdrijven, diewelcke sommige meer dan 200 grooten Vlaems gecost hebben, twelck my den commis van de Financie des Conincklycken Majesteyt tot Bruessele Reyngout182 geclaecht hadde. De dyc- graven trecken 't luttel ter herten ende de ryswerckers raeden weder toe te ghaenne ende al tot hooge hoofden te maeken ende veele rys te verleggene, wekken cost ende peryckelen deur het zoet afcommen van den voorn, noesche hoofden belet zal worden. Want zoo ick geseet hebbe, het rys boven hooge opgehaelt doet meer schaede dan prouffyt. Ende al gaet den stroom over de noesche leege hoofden, het water nochtans en can den gront van den voorlanden nijet affschueren als belet zijnde van de twee voeten hoochter gewrocht als voorseyt is, wesende een maniere van een duijckeldam. Ende altyts te landewaert hogen, de hoofden zullen anwassen maeken. Want 't water jegens de hoofden voors. geschut blyft in den gront stil- lestaende, datter boven over loopt en raect den gront nyet. [f 12v\ Remedie omme de stromen te leeren kennen huer nature van stromen Men zal deur de remedie de kennisse hebben ofte de vloeijt stercker in t landt valt oft de ebbe Het zal van noode wesen omme de stroomen wel te leeren kennen dat men dicwils ende principaelick des zomerdaechs visitere de stromen hoe zy hen bij het leggen van den voorn, noesche ende zoete werckende hoofden gouverneren ende wercken ende dat men daerom op een zoet stil wedere, gheenen wint makende, laetende aff- commen mette voorvloet ende oick metter achtervloet busselkens met stroo omme zoo verzekert te worden waer die inne neeren zullen, waernaer die dycgraven hen mogen reguleren het zy met een ofte twee hoofden uuyt te steekene ofte den cost te spaerenne. Van gelycken mach men oick doen op voor- ende achterebben. Ick beduchte my dat eenige dycgraven hoofden maeken naer huer guyse1 ende fan- tazie, zonder eerst tevooren ondersocht te hebbene het neeren ende innestroomen van de waeteren, welcke hoofden zoo geleijt dicwils meer letten dan prouffyt doen. Ende zoodoende mach men oick zekerlicken weeten ofte den vloet sterckere in 't lant valt dan d'ebbe, 'twelck nootelicken is ondersocht. Een cleyne advertentie aen Zyne Excellence Sonder presentie van groote meesters zoude Walcheren vergaen De redenen waeromme 't lant van Walcheren assistencie van groote meesters ende heeren behoeft Dezelve Uwe Excellence doet zeer wel ende groot prouffyt voor den gemeene lande van Zeelant te houdene zomtyts zyne residencie tot Middelburch. Want de landen grootelicx van doene hebben een prince ofte heere van auctoriteijt omme de steden (die gemeenlick geneycht zyn tot discorde) in vrede te houdene. Want hadde wijlen hooger memoriën heer Adolff van Bourgognen, heere van der Vere ende Vlissin- gen,185 met heer Maximiliaen van Bourgogne, abt van Middelburch,189 de voorn.

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 2012 | | pagina 41