40
VERBAEL
landen nyet voortgestaen,187 't landt van Walcheren zoude up dit pas188 in zoberen
staet wesen deurdijen in't jaer van XXII ofte XXIII eenen val tot Vlissinge gevallen
was, zoodatter sommige huysen in den gront geabnueert189 waeren, ende was de
val wel diepe XV oft XVI vaemen190 up een leech waetere. Die van Middelburch,
hebbende Vlissinge te naer hemluyden liggende omme de neeringe geheel tot hem-
waerts te hebbenne, laboureerden ende solliciteerden te Hove omme de stadt Vlis-
singen met een inlaege buyten te dyckenne.191 Maer den voorn, heere van Beveren
ende den voorn, abt solliciteerden ter contrarie te Hove ende dat men jegens den
stroom een hooft uuytsteken zoude. Het quam in advijs aen Adolf Hardinck, raet
der Keyserlycke Majesteijt ende rentmeester ende dycgraef generael van Zeelant
Bewesterschelt. Daer wert eijntelicken
[ft 13r\ Wat prouffyt het Westersche hooft tot Vlissinge gedaen heeft
geresolveert dat men 'tzelve hooft zoude voorderen te maeckene, 'twelck nu het
Westersche hooft is,192 waerdeure de voorn, diepte zoo angewassen is dat nu het
principaele nyeuwe werck daerop gemaect ende gemetst is.193
De tweede val ontrent de Justicie van der Vere ende experiëncie van het Westersche
hooft
Zonder goede advisen van verstandige luijden int feijt van dijckagie Walcheren waere
bycants vergaen
Hoe men de zee meer toegeeft hoese meer hebben wil
Die vianden zijn de wercken die men verlaetw
Daernaer vielder noch een val ontrent de Justicie van der Vere naer de Polder te
ghaene,195 daer die van Middelburch oick gheerne een inlaege hadden doen leg
gen. Maer hebbende d'experiencie van den voorn. Westerschen hoofde, wiert daer
oick een treffelick hooft uuytgesteken. Zonder den voorn, heere van Beveren ende
abt van Middelburch ende den voorn. Adolff Hardinck ende Victor van den Zic-
kele, bailliou van Vlissingen,196 goede advysen, Walcheren waere up dit pas deur de
inlaegen vergaen, emmers197 het meestendeel vandyen. Men mach wel 'tzelve voor
warachtich houden, want wy zien 'tzelve dagelicx aen 't lant van Schouwen. Het is
een generael zeggen: 'hoe men de zee meer toegeeft, hoese meer hebben wil'. Loop
ghij voor haer vooren, zy zal U dappere volghen, gelyck de soldaten die voorloopen
die zijn gewisselicken om den hals.198 Ende alle de wercken van rijs ende steenen
die men verlaet met inlaegen, die zijn dan slants meeste viant. Zoo zal Uwe Excel
lence wel doen nemmermeer tot innelagen te verstaene. Nochtans ofte de vallen
zoo dangereulx vielen, men mochte wel daerjegens eenen slaepere ordonneren tot
slants verzekerheijt. Maer vooral moeten de vallen met uuytstekende hoofden tot
aenwas gebrocht worden, 'twelck de voorn, noesche hoofden wel doen zullen, al en
maect men geen bermen.
Vooral moet men regard nemen op de voorebbe ende achtervloeijt
lek zal Uwe Excellence oick een exempel voirtbringen van der dyekagie ende
innelage van Gorishouck,199 daer een val gevallen was van ontrent xm oft xim
vademen op een leech waetere. De dyekgrave200 meijnde een ryseren berm up te
haelenne omme den teen van den dijck daerop te bringenne. Maer alzoo hij nijet
en cost begrijpen de cracht van den voorebbe ende achtervloet, alle het werck ont-
