VERBAEL
43
veel commissarisen die men zeijnt in zaeke van dyckaigie als zijluijden daerinne
nijet en zijn gestyleert. Hoe men voorts de innegevalle dijcken ten minste coste in
zijn oude grootte zoude bringen, waer hier te lanck te verhaelen ende mijn voorne
men te buyten gegaen.
Schepen en mogen aen gheen strangen zekerlicken blijven liggen op haer anckeren
Omme te sluytene myn voornemen ende geloofte, zoo dunct my datter veele zul
len wesen die hen zullen vermeten wat bij te bringenne met den monde ende
nyet bij gescrifte. Want airede hebbe ick verstaen datter zommige capiteijnen zijn,
martialisten,209 willende sustineren dat de schepen van oirloge die hoofden nijet
zoeken oft aendoen en zullen, maer en weeten anders nijet ende noch en verstaen
wat Neptunus ende Occeanus connen met haer macht opereren deur heure groote
scherpe vehemente winden ende zeebaeren. Zy en bedincken oick anders nijet
dan dat de vianden zullen altyts de harde sanden ende strange aendoen, zoo de
Spaengnaerden gedaen hebben int arriveren van de Haeck int noortwesten van
Walcheren, 'twelck hemluyden doen zeer wel geluckte maer nochtans nijet zonder
groot perijckele als liggende de schepen op een leeger lant op een noirtwesten
winde. Het en is oock nijet mogelick dat eenige schepen op de reede oft anckere
mogen blijven liggende op een strange wesende een leger lant op den voorn, noirt-
westenwinde.
\f. 15v\ Exempel eten de stretnge van Basselonne,uo daer ebbe noch vloet en gaet
Geen vinandierdxl en connen zonder hoofden lossen noch laden
Deurdyen in zooverre daer een verloop up quame, zoo moesten de schepen tzee-
waerts inne in groot peryckele oft zij moeten strangen,"1" zoo ick dicwils gezien
hebbe, de Keyserlicke Majesteijt tot Baesselonne in Spaengnen zijnde, dat de galei
en op stormen de openbaere zee aendoen moesten, daer nochtans ebbe noch vloet
en ghaet. Maer, hebbende de voorn. Spaengnaerde de commoditeijt van de stadt
van Middelburch voor huer réfugié, verstoutten hemluyden aen den Haeck aen
't Breesant aen te slaenne ende te aborderen met huere schepen. Maer de voorn,
soldaten, aen 't lant geset zijnde, zagen terstont om een goede havene voor huere
schepen te crygenne. Maer nu het geheel lant onder Uwe Excellence subject is, het
waere een groote stouticheijt, jae meer een temeriteijt,213 dat men een armeije
zoude aen strange setten met huere schepen. Hoe zoude men de victuaillie aen t
landt connen gebringen, met oick alle de artillerie ende munitie van oirloge ende
andere gereeschap tot oirloge dienende, want de groote schepen oft andere mid-
delbaere schepen en zouden nijet derven een getyde ofte nacht de tormenten"13 van
der zee verwachten. Ende hoe zoude een leiger telcken gespyst worden, hebbende
gheen hoofden daerse ontlossen ofte ontladen mochten. De vinandiers en zoud-
den telcken nijet bequamelick aen 't lant mogen commen zonder commoditeijt
van eenige uuytstekende bequame hoofden te hebben. De voorn. Spaengnaerden
vianden zouden wel aen de hooge uuytstekende hoofden gearriveert hebben, maer
vreesden voorby Vlissingen, Armuijden ende ter Veere met huere schepen te zeijlen,
daer veele schepen van oirloge oick ontrent laeghen, zoodatse daerdeur bedectelic-
ken den Haeck ende 't Breesant kiesen moesten. Ende hoewel de schepen met rys
ende steen geladen aen Westcappel commen is des tsomerdaechs ende nochtans
blijven daer liggende in groote peryckele eerse ontladen worden, ick ben des wel te
