72
VERERINGEN
juli 'I hear that yesterday there was a chest inventoried out of these schipps that
took the gallion esteemde thirty thowsand pound Flemish worth; itt hath diamonds
and pearle and other stones of valew in itt'.40 De berichten over de enorme waarde
van de lading bereikten via Sydney het Engelse hof, en al snel liet de Nederlandse
gezant Caron weten dat koningin Elizabeth I wel soude begeren gedient te wesen'
van zestig ons van de beste ambergris. Een dergelijke kans om de Engelse vorstin
gunstig te stemmen lieten de Staten-Generaal zich niet ontgaan en de Admiraliteit
van Zeeland werd verzocht de hand te leggen op de gevraagde hoeveelheid.
Ook in Frankrijk drong het nieuws van de verovering van de Portugese kraak snel
door. Hier was het gezant Francois van Aerssen die de Staten-Generaal voorstelde,
de Franse koningin met exotica uit de San Jago te vereren.
Op 23 oktober gelastten de Staten-Generaal de Zeeuwse tresorier-generaal ten dien
einde een aantal zaken uit de buit van de San Jago te bemachtigen. Een week later,
op 2 november, berichtte Jacob Valcke een prachtig servies, een flinke hoeveelheid
van het allerfijnste porselein, 147 ons ambergris en 40 ons muskus verkregen te
hebben. Zeventig ons ambergris had hij naar Caron in Londen gestuurd: tien ons
voor Sir Robert Sidney en zestig ons in een zeer fraai met zilver beslagen ivoren kof
fertje voor koningin Elizabeth. Het porselein, de muskus en zestig ons ambergris
had hij in een schildpadden koffertje per expresse naar Francois van Aerssen in
Parijs gezonden. De resterende zeventien ons ambergris stuurde hij naar Den Haag
om bij toekomstige gelegenheden te gebruiken.41 Sir William Browne werd door
de VOC met goederen uit de San Jago vereerd, maar toonde zich in een brief aan
Sidney niet erg tevreden: 'I have had my poore somwhat, 2 dosin of purslan dishes
and some 15 frute-dishes of purslan; a matter which I esteeme not'. Tussen neus en
lippen door berichtte hij Sidney de Merchant Adventurers in Middelburg gewezen
te hebben op het respect dat zij de gouverneur-generaal verschuldigd waren. Een
geschenk uit de te veilen inboedel van de kraak zou een mooie geste van hun kant
zijn. Browne hoopte op zijn minst op een mooi Turks tapijt. Op 24 januari 1603
stuurde hij Sidney de geschenken van de Merchant Adventurers toe. Wederom was
Browne niet tevreden: 'as it is I hold it scarce worth thanks'.42
Een jaar later gebruikte de delegatie die naar Londen reisde om de nieuwe koning
(James I) geluk te wensen en van gedachten te wisselen over de diplomatieke ont
wikkelingen tussen Engeland en Spanje, wederom rariteiten uit de Oost om de
deuren aan het Engelse hof te openen. Ai voor het vertrek van de delegatie, die
bestond uit Valcke, Oldenbarnevelt, Van Brederode en Frederik Hendrik, werd
door de Engelsen over de vereringen gesproken. Op 15 april 1603 schreef Sir Wil
liam Browne aan Sydney, dat Valcke de volgende zondag naar Holland zou vertrek
ken met een kist vol geschenken 'as he tells mee purselan, turky carpetts, wrought
coverings for bedds, some silver worke out of the Carrack'.43 Uit de resolutiën van
de Staten-Generaal blijkt dat Valcke ook nog ambergris, muscus en bezoarstenen
uit de buit van de San Jago meebracht, en in Middelburg een klokje voor de Engelse
vorstin had laten maken.44
De gezanten van de Republiek kwamen ongeveer een week na de kroning van
James I in Londen aan en gebruikten de tijd die hun restte tot hun audiëntie bij de
vorst, om zoveel mogelijk invloedrijke personen voor zich te winnen. De hoeveel
heid geschenken die zij rondstrooiden, zorgde voor de nodige opwinding. Men
sprak over bedragen van meer dan 300 Engelse kronen per dag 'which the people
