102
AMAZONIA
gaen met haer naer Coumeltao56, welck is een dach ende half reijsen. Daer onthou
den hun gemeijnelijck 20 ofte 30 Portugiesen die daer heur tuijnen hebben \p. 07]
ende huijsen. Van daer naer Coropa57. Daer hebben de Portegiesen een fort met 4
stucken geschut en ontrent 50 Portegiesen om die indianen van de riviere van de
Amasones in vrese te houden, 't Is 5 ofte 6 dagen reijsen van Coemelta die riviere
van de Amasones opvarende, Brasielische sijde. Meester van dat fort sijnde en res
teert dan niets meer als alleenelij eken goede orderen te geven om die plantasiën
voort te setten, ende te laeten ondersoecken wat daer is van drogisterijen, verwen
en houtten daer profijt aen te doen is.
Want Mijn Heeren gelieven te verstaen al wat daer in 't landt valt is te inbarkeeren
sonder cost ofte geldt voor te betaelen; alleenelijck maer een cleijn contentement
aen die indianen, welckes luttel ofte sooveel als niemendal en is, alss'et maer alleene-
lijcken rijckelijcken sijn vracht betaelen can. Dit alles gedaen hebbende sal daete-
lijcken wederom een schip met touback, cattoenen, varwen ende andere dingen
naer het Patria senden, die daer voor een schipslaedinghe met Godts hulpe niet
en sal manckeren. Die ander schepen sal daer een maent ofte 6 weecken moeten
houden om het houdt ofte soudt58 waeraen men sal sien best profijt mochte gedaen
worden; dan dessgelijcken afveerdigen, ende dessgelijcken veel ander dingen die het
landt daer meer geeft. Daer met de hulpe van Godt eens sijnde goede achtinghe
nemen waeraen al profijt mach ofte can gedaen werden, want het een volckrijck
ende vruchtbaer landt is, ende die inwoonders seer subieckt ende met een seer
cleijn ofte weijnich dingen content.
Die schepen afgeveerdicht hebbende, die plantasiën in ordre gestelt hebbende, alle
dingen naer noodruft ende naer gelegentheijt van de tijt versien, sal alsdan mijn
gedestineerde reijs vervolgen onverhindert mijne plantasiën, te weetten die mijnen
daer ick sommighe met mijn oogen gesien hebbe, maer van Portegiesen ende indi
anen mede van gesproocken ende van hun gehoort hebbe; alsoock U Edele sonder
twijfel van divarse Spaense schribenten moocht gelesen hebben ofte noch lesen [p.
08] cunnen. Maer alles staet in den segen des Alderhoochsten, die menich daernaer
heeft laeten trachten, maer geen tot deseverre toe die profijten van laeten genieten,
ofte die vernuftighe kennisse hebben.
De riviere van die Amasones, U Edelen die gelegentheijt van dien in 't kordt te ver-
haelen is als volcht: sij heeft 5 goede caenaelen, waervan die slimste ende ondiepste
is die canael die altijts dese landen ende die van Engelandt plachten te gebruij-
cken. Twee van dien sijn mijselven bekendt: d'eerste bij Sapperou59 coomende langs
die custe van Marenjaen nae Paaraa; die tweede op dander sijde van dat eijlandt
Joewaenes60, coomende uijt op Coenichtoe61 ontrent 50 Duijtse mijlen op in de
riviere van die Amasones. Die andere twee daer noch sijnde, sijn lichtelijcken te
ontdecken om altijt die beste te gebruijeken. Maer die twee mij bekendt derve [ick]
al tijt met de hulpe van Godt ondernemen schepen te helpen brengen die daer
gaen 14 a 15 voetten. Die [mont] van die Amasones heeft om van die soutcaep62
tot die nordtcaeppe seventich mijlen. Hier is een rivier die West-Indiën ende Bra-
siliën van malcanderen scheijdet; ende als sommighe daervan oppiniëren alsoock
schrijven sij deur het landt van Perue is streckende, ende dat men die rivier van die
Amasones opgaende in de Suijtzee63 soude connen coomen. Wat daervan is, hoope
Godt Almachtich tot gelegentheijt sal laeten discouvereren, want sonder twijffel
een saeck van grootte importantie moet wesen.
