AMAZONIA
117
Portuguesen vonden. Van dese plaatse geraackten sij te Gran Para, ende van daer
werden sij geleijt naer de Maragnan bij den gouverneur, die hun seer vrindelick
toefde ende onthaelde, houdende dagelix groote aliantie met de voorszegde twee
papen en den voorszegde ingenieur ofte rafineerder.
[p. 11] Ende naerdat de voorszegde gouverneur met deselve papen dagelix den tijt
van twee maenden ende bet hadden gebesoigneert ende raatgehouden, wert daerop
in de Maragnan preparatie gemaeckt en bestemt dat vijftich van de principael-
ste borgers van de Maragnan met veertich canoo's souden gaen ondersoecken ofte
het doenlicken ware om van de Maragnan te Quito te connen komen, ende van
daer weder te Maragnan. Scheijden alsoo van de Maragnan den XXVIIen janua-
rij 1638128, metnemende de voorszegde acht Spainiaerts die van Quito gecomen
waren, ende een bedreven Portugues piloot om hoochte te nemen en op alles te
letten dat noodich was om den voorschreven ongevonden wech uut te vinden ende
noteren. Nadat dees troupe129 nu negen maanden hadden wech geweest sijn der
corts daeraen twee gezanten ofte afgevaerdichde der voorszegde troupe per poste
ende in aller haest wedergekeert met de blijde ende verlanghde tijdinge, namentlick
dat den rechten wech nu was gevonden, ende dat sij sonder grooten arbeijt waren
gereijst door de riviere van d'Amazones tot in Quito, daer sij wel waren onthaelt
geweest; [p. 12] medebrengende brieven van den gouverneur van Quito aen den
gouverneur van de Maragnan.
Aengaende de maniere ende hoe sijlieden d'ontdeckinge deser gedenckwaerde en
noijt voor desen gevonden passage hadden uutgevonden en opgedaen wert daer
seer secreet gehouden, maar d'overgroote blijschap der borgerij van Marignan ont-
deckte genoechsaem 't secreet van de misse130, ende dat se onderwegh veel vremde
notable dingen hadden ontmoet. Hare dagelixe contenantie131 was, en gheen ander
lijtien songen se dan: 'wij sijir rijck genoech soo wij mogen handelen met die van
Quito, want onse cottoene linwaten zullen wij dan vercoopen voor stucken van
achten'. Gemerckt d'inwoonders van de Maragnan ende Gran Para maecken jaerlix
overvloedich veel cottoene linwaet, 'twelcke sij voor desen met heele caravelles naer
West-Indiën voerden. De begeerte van de voorschreven handel met die van Quito
was soo groot en gewichtich, dat den gouverneur van de Maragnan cito cito132 seker
schip - hoewel het in sijn ladinge lach - heeft afgevaerdicht met brieven [p. 13] aen
Sijn Maiesteijt van Spaniën om hem van dese discouvre te verwittigen, ende omme
gelicentieert te worden om op Quito te mogen handelen; door welcken handel de
Maragnan ontwijffelick seer geltrijck soude worden, als bij 't exempel van Rio de la
Plata wel af te nemen is. Ofte 'tselve sal toegelaten werden sal de tijt leeren, maer
[ick] meine sij daerop niet zullen slapen.
'tGhene ik van dit verhaal en d'omstandicheden van dien voorhebbe en te ken
nen geve is om te bewijsen ende affirmeren datter inderdaadt een bequame pas
sage is door de riviere van d'Amazones na Quito, ende van Quito consequentelick
naer alle de Provintiën van Peru. Dit alsoo sijnde, soo moet nootsakelick volgen
dat de conqueste van de Maragnan een saecke is van grooter gewichte, daeraen U
Edel Erentfester loflicke Compagnie op 't hoochste is gelegen. Want de Maragnan
met d'appendentie133 van dien bij de Compagnie met Gods hulpe geconquisteert
sijnde, soo hebben U Edel Erentfeste alsdan overweldicht en gewonnen niet alleen
een bequame poorte, maer oock gevonden een bequame wech ende inganck door
dewelcke men metter tijt soude geraken tot in het herte van Quito; en - dat remar-
