118
AMAZONIA
cabel is - soo sijn de Provintiën aen dese sijde van Peru [p. 14] ongefortificeert. Soo
dient geensins met t exploict van de Marignan langh gespeelt, maer op't spoedichst
in t werck gestelt; want't is te duchten dat de coninck van Spaignen ten regard van
dese nieuwe gevonden passage de Maragnan eerlange seer sterck sal doen besetten
ende fortificeren; gelijck eenichsins can worden gespeurt bij de derde veranderinge
aldaer, gemerckt den gouverneur van de Marignan op sijn eijgen goetvinden, naer
t ontdecken deser passage, de stadt die tevoren heel open lach van achteren, d'een
helft heeft bevrijt en met een aarden wal omtrocken.
De vierde veranderinge is dat tsedert mijn vertreck in de Marignan een tamelicke
groote recrute van soldaten is gekomen met een nieuwen gouverneur genaamt
Vinte Marciel134. Maer overmits in de Marignan en Gran Para een groote sterfte is
geweest, soo sijn se door deselve sterfte soo seere verswackt als sij door 't voorszegde
secours waren versterckt. Dit in 't korte wat aengaet de principaele veranderingen
in de Marignan tsedert mijn vertreck.
Om nu te kommen tot mijn vordere intentie, namentlick om U Edel Erentfeste te
bewegen tot het behartigen van 't voorverhaalde exploict, [p. 15] sal het noodich
wesen te beantwoorden eene tegenwerpinge die U Edel Erentfeste met reden sou
den mogen inbrengen. Te weten ofte de conqueste van de Maragnan wel soude
connen opbrengen d'oncosten die men in het uutvoeren van 't exploict mochte
hebben gedaen. Item wat profijcten aldaer voor de Compagnie souden mogen val
len. Hierop dien [ick] U Edel Erentfeste tot antwoort - indien U Edel Erentfeste
naer waerde gelieven t'overwegen - dese volgende poincten:
Eerstelick wat conditiën ofte privilegiën de Portuguesen ten veroveren souden
behouden.
2. Ten tweeden, de vruchtbaarheit ende gelegentheit van alle deselve plaatsen.
Ten derden, de profijcten die der nu jarelicx vallen.
Ten vierden, de profijcten die van deselve plaetsen staan te verwachten wanneer U
Edel Erentfeste deselve hadden geconquesteert.
Ende eerst wat belanght de conditiën ofte privilegiën die den Portuguesen te ver
overen souden behouden sijn dese: [p. 16] Aengesien men met Gods hulpe ende
segen met 1.000 ofte 1.200 man de Marignan, Gran Para en omliggende plaatsen,
alle staende en behoorende onder 't gouvernement van de Marignan, volcomment-
Ück onder onse gehoorsaemheit soude connen brengen, soo soude het geensins
raadsaem wesen aen de Portuguesen van dat gewest te vergunnen deselfde ofte dier-
gelijcke privilegiën, exemptiën ofte vrijheden als U Edel Erentfeste hebben vergunt
aen de Portuguesen van Phernambucq, gemerckt meest alle 'tgene de Portuguesen
van de Maragnan usurperen ende met gewelt besitten is als een roofs ofte proije die
sij van ons ende andere natiën - onse vrienden ende geallieerde - hebben gehaalt.
Hebben alsoo niet alleen gemaijet dat wij hadden gesaijet, onse forten ende sterck-
ten geruijneert en t hunnen voordeele gebruickt, maer oock hare beswore beloften
meijneedelick en tegen alle krijchgebruick gebroken, ende bovendien hebben noch
over de drijhondert coppen vermoort en deerlick om hals [p. 17] gebracht, en hare
doode lichamen sonder hoofden geworpen in de riviere de visschen tot een aes;
welcke barbarische wreedtheit noch roept om wraacke. Ende ten dien insichte soo
sijn de Portuguesen van dat gewest niet weerdich dat men se meer soude vergun
nen dan het leven ende middel om te leven, 'twelck nochal favorabel met haer ware
gehandelt. Ende nopende de possessie en besit van alle deselve plaatsen bij hun
